PRAWO TRANSPORTOWE NEWSLETTER MARZEC 2024

1. NOWE PRZEPISY

W dniu 12.03.2024 r. Minister Infrastruktury rekomendował do stosowania Wytyczne projektowania infrastruktury transportu zbiorowego. Część 3: Projektowanie infrastruktury transportu tramwajowego (WR-D-43-3) =>  zobacz

W dniu 18.03.2024 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 402 został ogłoszony jednolity tekst ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej [Dz. U. 2024 r. poz. 402} =>  zobacz

W dniu 28.03.2024 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 468 zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 marca 2024 r. w sprawie wysokości opłat za wydanie zaświadczenia na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego oraz wzoru tego dokumentu [Dz. U. 2024 r. poz. 468} =>  zobacz

• Opłata za zaświadczenie w komunikacji miejskiej wynosi 60 złotych do 5 lat albo 110  złotych powyżej 5 lat.
• Zaświadczenia na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego wydane zgodnie ze wzorami określonymi w dotychczasowych przepisach zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.

2. PROJEKTOWANE ZMIANY PRZEPISÓW

W dniu 04.03.2024 r. do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze    =>  zobacz

• Celem projektowanej ustawy jest transpozycja do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług (tzw. Europejski akt o dostępności, ang. European Accessibility Act, EAA) ), zwanej dalej „dyrektywą 2019/882”, która weszła w życie w dniu 27 czerwca 2019 r.
• Przepisy ustawy stosuje się do świadczonych na rzecz konsumentów usług towarzyszących usługom autobusowego i autokarowego, lotniczego, wodnego oraz kolejowego transportu pasażerskiego w zakresie:

a)        stron internetowych,

b)        usług świadczonych za pomocą urządzeń mobilnych, w tym aplikacji mobilnych,

c)         biletów elektronicznych i usług elektronicznych systemów sprzedaży biletów,

d)        dostarczania informacji związanych z tymi usługami, w tym informacji o podróży w czasie rzeczywistym, przy czym w odniesieniu do dostarczania tych informacji za pośrednictwem ekranów informacyjnych obowiązek ten dotyczy wyłącznie interaktywnych ekranów znajdujących się na terytorium Unii Europejskiej,

e)        dostarczania informacji za pomocą przeznaczonych do tego interaktywnych terminali samoobsługowych znajdujących się na terytorium Unii Europejskiej, z wyjątkiem terminali instalowanych jako zintegrowane części pojazdów samochodowych, statków powietrznych, statków wodnych i taboru kolejowego (art., 3 ust. 2 pkt 3).

• Przepisów ustawy nie stosuje się do usług komunikacji miejskiej (z wyjątkiem litery e powyżej).
• Projektowana ustawa zawiera definicje legalną biletu elektronicznego: system, w którym uprawnienie do podróżowania w postaci biletu uprawniającego do pojedynczego lub wielokrotnego podróżowania, abonamentu na podróżowanie lub kredytu na podróżowanie jest przechowywane w postaci elektronicznej zamiast w postaci papierowej (art. 5 pkt 2).
• Projektowana ustawa zawiera definicje legalną informacji o podróży w czasie rzeczywistym: rzeczywistym – informację dotyczącą:

a)        rozkładów jazdy, lotów lub rejsów,

b)        dalszych połączeń tym samym środkiem transportu,

c)         podstawowych możliwości przesiadek na inne środki transportu,

d)        odwołania danej podróży,

e)        opóźnień w rozpoczęciu podróży,

f)         zakłóceń ruchu

– udzielaną przed podróżą lub w czasie podróży za pośrednictwem systemów dynamicznej informacji pasażerskiej, przekazujących informacje podróżnym przez strony internetowe, aplikacje mobilne, interaktywne ekrany informacyjne lub interaktywne terminale samoobsługowe, przy czym informacje, o których mowa w lit. d–f, są udzielane niezwłocznie po ich otrzymaniu (art. 5 pkt 8).

• W ramach usług towarzyszących usługom autobusowego i autokarowego, lotniczego, wodnego i kolejowego transportu pasażerskiego informuje się o:

1)        zapewnieniu warunków niezbędnych do korzystania przez osoby ze szczególnymi potrzebami, w tym o bieżącym stanie, w odniesieniu do:

a)        pojazdów samochodowych, statków powietrznych, statków wodnych i taboru kolejowego,

b)        pomieszczeń oraz budynków użyteczności publicznej wykorzystywanych do świadczenia usług oraz otaczającej je infrastruktury;

2)        pomocy świadczonej osobom ze szczególnymi potrzebami i bieżącym stanie dostępu do niej;

3)        elektronicznych systemach sprzedaży biletów;

4)        podróży w czasie rzeczywistym (art. 15 ust. 1 ustawy).

• Ustawa ma wejść w życie 28 czerwca 2025 r.

3. ORZECZNICTWO

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w  Łodzi z 05.03. 2024 r. sygn. II SAB/Łd 1/24 =>  zobacz

• WSA nałożył 300 złotych grzywny na Prezesa Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego „M.” sp. z o. o. za bezczynność w rozpoznaniu wniosku o udostępnienie informacji publicznej.
• Przedsiębiorstwo Komunikacyjne należy do kręgu podmiotów zobowiązanych do udostępnienia informacji publicznej.
• Bezczynność organu w udostępnieniu informacji publicznej ma zatem miejsce w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej posiadając żądaną informację, nie udostępnia jej i nie wydaje decyzji o odmowie udostępnienia, lub też informuje wnioskodawcę, że wnioskowana informacja nie jest informacją publiczną w sytuacji, gdy taką informację stanowi.
• Nie można natomiast zarzucić bezczynności adresatowi wniosku, jeżeli nie posiada on informacji wskazanej we wniosku. W takim przypadku podmiot publiczny powinien o tym fakcie powiadomić wnioskującego.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 27.03. 2024 r. sygn. III SA/Po 54/24 =>  zobacz

• WSA odrzucił skargę na ogłoszenie o zamiarze bezpośredniego zawarcia umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, wniesioną rok po zamieszczeniu ogłoszenia w Internecie.
• Art. 60 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stanowi, że skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia, w którym skarżący powziął lub przy zachowaniu należytej staranności mógł powziąć informację o czynności podjętej przez organizatora w sprawie.

Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego z 27.02.2024 r. znak NK-N.4131.185.1.2024.AA2: =>  zobacz

• Rada Powiatu podjęła uchwałę w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych na terenie powiatu polkowickiego oraz warunków i zasad korzystania z tych przystanków, w której postanowiła, że „operatorzy i przewoźnicy korzystający z przystanków komunikacyjnych zobowiązani są do prezentacji tablicy z rozkładem jazdy oraz utrzymania jej w należytym stanie technicznym.
• WSA stwierdził, że taki przepis wykracza poza upoważnienie ustawowe, nie dotyczy bowiem warunków i zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych, lecz umieszczania informacji na przystankach komunikacyjnych, a ponadto zgodnie z § 17 ust. 1 rozporządzenia  Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 10 kwietnia 2012 r. w sprawie rozkładów jazdy (Dz. U. z 2018 r. poz. 202): „ponoszenie kosztów związanych z zamieszczaniem informacji dotyczących rozkładów jazdy na przystanku komunikacyjnym lub dworcu oraz w systemie informacji dla pasażera, w transporcie drogowym oraz innym szynowym, odbywa się na podstawie umowy.”
• niedopuszczalnym jest, aby strona przyszłej umowy (w tym przypadku przewoźnik) nie miała wpływu na jej treść, z uwagi na to, że jej postanowienia reguluje podjęta uchwała rady narzucająca jednostronne rozwiązanie.

4. AKTUALNOŚCI I PUBLIKACJE BRANŻOWE

Piotr Wiewióra, Brak kierowców alibi dla ograniczania liczby połączeń. Tak się oszczędza na przewozach, Portal Samorządowy.pl z 04.03.2024 r.  =>  zobacz

• Brak kierowców jednak niektórym pasuje, bo stanowi to alibi dla ograniczania liczby połączeń i tym samym dla oszczędzania. Póki co opłaca się pracownikowi ponad 50-letniemu iść na emeryturę pomostową. Równocześnie ZUS zabronił w tym czasie dorabiania jako kierowca – komentuje szef PKM Świerklaniec Piotr Rachwalski.
• do ustabilizowania się sytuacji kadrowej w PKM Świerklaniec doprowadziły następujące działania: 5000 zł na rękę dla młodego kierowcy, zatrudnienie już w okresie szkolenia na innym stanowisku, finansowanie kursu wraz z badaniami, kursami dodatkowymi etc.
• W MZA w Warszawie pomógł wysoki wzrost wynagrodzeń,  nagrody,, finansowanie kursu prawa jazdy, zatrudnienie na czas kursu i zakwaterowanie dla osób spoza aglomeracji.

Piotr Wiewióra, Miasta chcą pieniędzy z funduszu autobusowego. Co zrobi ministerstwo? Portal Samorządowy.pl z 04.03.2024 r.  =>  zobacz

• Organizatorzy i operatorzy transportu zbiorowego zrzeszeni w Izbie Gospodarczej Komunikacji Miejskiej naciskają, by Fundusz rozwoju przewozów autobusowych został udostępniony także dla nich. Resort rozważa taką opcję.
• Obserwujemy patologiczne zjawisko wypowiadania zawartych przed wielu laty porozumień transportowych tylko po to, aby gminy podmiejskie mogły kontrahować na nowo przewozy z alternatywnymi operatorami, korzystając przy tym z dopłaty z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych (FRPA) – wyjaśnia prezes Izby Gospodarczej Komunikacji Miejskiej Dorota Kacprzyk.
• Radca prawny specjalizujący się w publicznym transporcie zbiorowym Jędrzej Klatka uważa, że dopłaty powinny także trafiać do komunikacji miejskiej, ponieważ jest ona deficytowa, a także w celu zapewnienia konstytucyjnej zasady równości.
• W sytuacji, w której wpływy ze sprzedaży biletów pokrywają mniej niż połowę kosztów funkcjonowania komunikacji miejskiej, brak możliwości uzyskania wyżej wymienionej dopłaty i dofinansowania znacząco zwiększa obciążenie budżetu organizatora komunikacji miejskiej – komentuje Jędrzej Klatka. – Ponadto powoduje niepotrzebne „skutki uboczne”. Wystarczy założyć związek powiatowo-gminny i linia o identycznym przebiegu jako przewóz powiatowo-gminny już nie będzie komunikacją miejską, a więc związek jako jej organizator uzyska dopłatę, której miasto uzyskać nie mogło. Dlaczego nikt tego nie bierze pod uwagę? – pyta.

Robert Grześkowiak, Ostatni pociąg odjechał 15 lat temu. Życie w Polsce wykluczonej komunikacyjnie „Gazeta Wyborcza” z 14.03.2024 r.  =>  zobacz

• ponad połowa polskich gmin nie organizuje żadnego transportu zbiorowego. Nie opłaca się. A prywatni przewoźnicy przejęli zazwyczaj najbardziej rentowne trasy. Ponad połowa wszystkich gmin w Polsce nie organizuje żadnego transportu zbiorowego.
• Zjawisko wykluczenia komunikacyjnego dotyka kilkanaście milionów ludzi w Polsce – pisze Paweł Rydzyński, prezes Stowarzyszenia Ekonomiki Transportu na łamach portalu Transport Publiczny.
• Wykluczenie transportowe skutkuje powstaniem lub ugruntowaniem kolejnych. Ludzie stają się wykluczeni społecznie. Emeryci mają problem z dotarciem do lekarza. Uczniowie do szkoły. Niepełnosprawni na rehabilitację. Bezrobotni ze znalezieniem pracy, bo jak do niej dojechać?

Elektromobilność w Polsce: krok w przyszłość z barierami na drodze „Gazeta Prawna” z 18.03.2024 r.  => zobacz

•  Eksperci, regulatorzy i producenci będą rozmawiać o wyzwaniach towarzyszących procesowi transformacji na elektromobilność w Polsce 4 kwietnia 2024 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich podczas MOVE – International Mobility Congress.
• Jedną z najważniejszych barier rozwoju elektromobilności jest niewystarczająca infrastruktura ładowania. Pięć lat temu, w 2019 roku na 1 punkt ładowania przypadało statystycznie 2,6 samochodu elektrycznego. Pod koniec minionego roku było ich już 8,2. Oznacza to, że liczba aut rośnie ponad 3 razy szybciej niż infrastruktura.
• Polska jest jednym z europejskich potentatów w produkcji baterii i autobusów elektrycznych, a kolejni inwestorzy ciągle doceniają korzyści płynące z potencjału intelektualnego i produkcyjnego – uważa Krzysztof Burda Prezes Zarządu Polskiej Izby Rozwoju Elektromobilności.

Autor: radca prawny Jędrzej Klatka