PRAWO TRANSPORTOWE – NEWSLETTER CZERWIEC 2022 r.

1. NOWE PRZEPISY

W dniu 27 czerwca 2022 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1343 Marszałek Sejmu ogłosił jednolity tekst ustawy o publicznym transporcie zbiorowym -> zobacz

• Począwszy od 28 czerwca 2022 r. w treści uchwał oraz umów należy wskazywać Dz. U. 2022 r. poz. 1343.

2. PROJEKTOWANE ZMIANY PRZEPISÓW

W dniu 8 czerwca 2022 r. Parlament Europejski w pierwszym czytaniu rozpatrzył wniosek Komisji Europejskiej o zmianę Rozporządzenia UE 2019/631 w odniesieniu do wzmocnienia norm emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych zgodnie z ambitniejszymi celami klimatycznymi Unii -> zobacz

• Parlament Europejski przyjął nową definicję „pojazdu hybrydowego typu plug-in” lub „PHEV” (Plug-in Hybrid Electric Vehicle): pojazd napędzany kombinacją silnika elektrycznego wraz z akumulatorem wielokrotnego ładowania oraz silnika spalinowego, które mogą działać razem lub oddzielnie.” (art. 1 ust. 1 pkt 3 litera aa) -> zobacz

3. ORZECZNICTWO

Wyrok Sądu Rejonowego w Toruniu z 14 lutego 2022 r. I C 332/21 -> zobacz

•  pasażer był uprawniony do bezpłatnego przejazdu z uwagi na osiągnięty wiek. Powyższe jednak nie zwalniało go z obowiązku uiszczenia opłaty za przewożony rower.
• obowiązek upewnienia się co do wysokość ewentualnych opłat ciąży na pasażerze, który korzysta z usług publicznego transportu zbiorowego.

Wyrok  Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 kwietnia 2022 r. II GSK 1835/18 -> zobacz

• W dniu 8 grudnia 2016 r. Gmina A. jako organizator publicznego transportu drogowego ogłosiła zamiar przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia na zawarcie umowy oświadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym. W konsekwencji powyższego ogłoszenia Gmina w dniu 13 listopada 2017 r. opublikowała na stronie Biuletynu Informacji Publicznej „Ogłoszenie o postępowaniu pn.: Świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego, w miejskich przewozach pasażerskich w transporcie drogowym na terenie Gminy w 2018 r.”
• Ogłoszenie o postępowaniu zaskarżył przewoźnik zainteresowany zawarciem umowy na 2018 r., ponieważ wprowadzenie innego operatora groziło powstaniem po jego stronie szkody.
• Umowa zawarta z operatorem nie jest czynnością organizatora podlegającą kontroli sądowoadministracyjnej.
• Jednym z obligatoryjnych elementów ogłoszenia jest określenie rodzaju transportu oraz linii komunikacyjnej, linii komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej, na których będą wykonywane przewozy. WSA uznał, że organizator naruszył art. 23 ust. 6 u.p.t.z. poprzez niezachowanie określonego w tym przepisie okresu w związku ze zmianą informacji, o których mowa w art. 23 ust. 4 pkt 1-3 u.p.t.z, a także w związku ze zmianą treści ogłoszenia o postępowaniu w zakresie określenia linii komunikacyjnych, na których dokonywane będą przewozy.
• NSA uznał, że ogłoszenie Gminy o wszczęciu postępowania w sprawie wyboru wykonawców mających świadczyć usług publicznego transportu zbiorowego nie jest ogłoszeniem, o którym mowa w art. 59 ust. 1 w związku z art. 23 ust. 1 i art. 22 ust. 1 pkt 1 – 3 u.p.t.z. Ogłoszenie Gminy o wszczęciu w sprawie wyboru wykonawców nie notyfikowało ono bowiem zamiaru bezpośredniego zawarcia umowy. W takiej sytuacji ogłoszenie Gminy o wszczęciu postępowania w sprawie wyboru wykonawców nie jest również aktem ani czynnością, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi I nie może być zaskarżone do sądu administracyjnego.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 17 maja 2022 r. I SA/Rz 184/22 -> zobacz

•  Spór pomiędzy Dyrektorem Krajowej Informacji Skarbowej a przewoźnikiem dotyczył oceny charakteru środków, jakie podatnik uzyskuje od organizatora transportu, którym jest jednostka samorządu terytorialnego, z tytułu realizacji zleconych mu zadań.
• Według Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej stanowią one wynagrodzenie za świadczenie usług na rzecz powiatu, w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, podstawą realizacji których jest stosunek zobowiązaniowy, wynikający z zawartej przez strony umowy.
• Skarżący przewoźnik twierdzi, że otrzymywane przez niego środki mają charakter rekompensaty, a ściślej swoistego charakteru dotacji o charakterze podmiotowym, której wypłata pozostaje bez wpływu na płaconą przez pasażerów cenę za przejazd.
• Gdyby wartość wpływów z biletów zrównoważyła wysokość kosztów realizacji przewozów oraz odpowiedni poziom zysku (rozsądnej marży) to skarżącemu przewoźnikowi żadna rekompensata by nie przysługiwała. Trudno więc w tym wypadku mówić więc o jakichkolwiek świadczeniach wzajemnych stron, a tym bardziej o ich ekwiwalentności.
• nie można mówić, że wykonując swoje zadania w zakresie organizacji transportu publicznego, powiat działa w oderwaniu od swojego statusu organu władzy publicznej.
• w oparciu o zapisy zawartej z powiatem umowy, skarżący nie uzyskał przymiotów właściwych organom władzy publicznej czy też ich urzędom.
• błędne jest stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, iż środki uzyskiwane przez przewoźnika od organizatora przewozów mają charakter typowej zapłaty za wykonywane usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
• w świetle art. 29a ust. 1 ustawy o VAT rekompensata otrzymywana przez skarżącego przewoźnika nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest podstaw do stwierdzenia bezpośredniego związku tej rekompensaty z ceną konkretnej usługi transportowej realizowanej na rzecz pasażera.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 8 czerwca 2022 r. II SAB/Gd 28/22 -> zobacz

•  przewoźnik wykonujący regularne przewozy w ramach transportu publicznego jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p.
• informacje dotyczące kontroli biletów są informacją publiczną (zob. wyroki NSA z 17 października 2013 r., I OSK 952/13, z 6 marca 2013 r., I OSK 2917/12 i z 17 lipca 2013 r., I OSK 1390/13; wyrok WSA w Gdańsku z 20 kwietnia 2016 r., II SAB/Gd 33/16, wyrok WSA w Olsztynie z 18 lutego 2014 r., II SA/Ol 3/14, dostępne na stronie https://orzeczenia.nsa.gov.pl).
• Spółka, której wspólnikami są wyłącznie prywatne osoby prawne i osoby fizyczne która zajmuje się m.in. transportem lądowym pasażerskim, miejskim i podmiejskim  jest podmiotem do udzielenia informacji publicznej będącej w jej posiadaniu.

4. AKTUALNOŚCI I PUBLIKACJE BRANŻOWE

Rafał Bajczuk, Parlament Europejski może wbić gwóźdź do trumny aut spalinowych „Gazeta Prawna” z 08.06.2022 r. str. A8à zobacz

•  Rozporządzenie w sprawie emisji CO2 z samochodów osobowych i dostawczych narzuca konieczność stopniowego ograniczania średnich emisji z nowych samochodów, dlatego przynajmniej część produkcji muszą stanowić samochody elektryczne.

Franciszek Sterczewski, Transport to również usługa publiczna „Gazeta Prawna” z 26.04.2022 r. str. A12 -> zobacz

•  do 11 tys. sołectw, czyli 26 proc. spośród wszystkich, nie dojeżdża żaden transport publiczny.
• W ciągu rządów PIS zostało zlikwidowanych 230 tys. km linii autobusowych.
• Mamy ustawowo zapisany obowiązek dowozu dzieci do szkoły podstawowej. uważamy, że powinno się go rozszerzyć dla wszystkich mieszkańców. Jedna z propozycji to zapewnienie 10 autobusów lub pociągów z każdego przystanku w Polsce. W porannym i  popołudniowym szczycie autobus lub pociąg powinien zatem odjeżdżać co godzinę, a poza szczytem co dwie godziny.

Patrycja Otto, Krzysztof Śmietana, Dramatycznie brakuje kierowców „Gazeta Prawna” z 17.05.2022 r. str. A9 -> zobacz

• W branży transportu było zatrudnionych 105 tys. Ukraińców. Na skutek wojny ok. 40 proc. z nich wyjechało do swojego kraju.
• Wskutek ostatnich korekt dotyczących kształcenia kierowców utrudniono, a nawet zablokowano wydawanie uprawnień dla kierowców spoza Unii. Dużym problemem jest długie – średnio półroczne – oczekiwanie na wydanie pozwolenia na pobyt oraz pracę dla obywateli spoza UE.
• innym problemem jest konieczność potwierdzenia przez Ukraińców prawa jazdy, co pozwala nabyć uprawnienia do pracy jako kierowca.
• pod koniec roku zaczną wygasać wizy dla prawie wszystkich kierowców z Ukrainy.
• Problem niedoboru kierowców coraz bardziej widać też w komunikacji miejskiej. Z powodu braku odpowiedniej liczby pracowników cięcia w liczbie kursów na początku czerwca musiała wprowadzić Warszawa.
• W  wielu miastach są problemy z deficytem kierowców. Jednym z powodów jest odpływ Ukraińców, ale większe znaczenie ma rosnąca presja płacowa.

Autor: radca prawny Jędrzej Klatka