Prenumerata „Biuletynu Komunikacji Miejskiej”
„Biuletyn Komunikacji Miejskiej” jest jedynym na rynku polskim pismem branżowym dot. transportu zbiorowego w miastach, w którym znajdziecie Państwo materiały o różnym poziomie szczegółowości.
Dodatkowych informacji w sprawie prenumeraty „Biuletynu” oraz zakupu numerów archiwalnych udziela: Grażyna Błaszczak, e-mail: g.blaszczak@igkm.pl, tel. 22 848 21 01 wew. 105.
Zamówienia na rok 2023 zbieramy wyłącznie drogą elektroniczną – przez stronę internetową Izby. Po wejściu w link zostaną Państwo przekierowani do formularza zamówienia:
Objawem powrotu po pandemii do normalności jest powrót pasażerów do komunikacji miejskiej oraz… do naszych największych eventów. Stąd też jesienią zbiegły się ze sobą dwa najważniejsze izbowe wydarzenia: XXXVIII Krajowy Zjazd Komunikacji Miejskiej oraz Konferencja Techniczna IGKM połączona z XVI edycją Targów TRANSEXPO. Mimo wielu innych problemów, z którymi boryka się nasz sektor, wiodącym tematem, zarówno w Krakowie, jak i w Kielcach, była kwestia wdrażania napędów zeroemisyjnych w autobusach miejskich – cały czas pojawiają się bowiem kontrowersje wokół kosztów tej transformacji. Jednak operatorzy, którzy już wprowadzili do eksploatacji autobusy elektryczne, są przekonani o słuszności tej drogi.
Ważnym aspektem jest również bezpieczeństwo eksploatacji takich autobusów. Nie wydaje się, aby autobusy elektryczne były bardziej zagrożone wybuchem pożaru niż te klasyczne. Jednak polscy operatorzy z dużym zainteresowaniem przyglądają się doświadczeniom, analizom i wnioskom płynącym z głośnych pożarów, które wybuchły w zajezdniach w Niemczech.
Duże nadzieje wiąże się z wdrażaniem autobusów wodorowych. Eksperymentalna eksploatacja pierwszych egzemplarzy jest okazją do praktycznego weryfikowania wstępnych założeń. Wciąż jednak pozostają bardzo poważne wątpliwości co do ekonomicznego i ekologicznego aspektu takich projektów: ilość energii (elektrycznej) potrzebnej do uzyskania wodoru, który po połączeniu się z tlenem zamieni się w energię konieczną do napędzania autobusu wodorowego, znacznie przekracza ilość energii zużywanej do napędzania „klasycznego” autobusu elektrycznego o podobnych parametrach.
W ostatnim czasie bardzo dużo dzieje się również w kwestii zmian legislacyjnych dot. przepisów w drogownictwie. Przepisy te dotyczą także naszej branży. W Ministerstwie Infrastruktury opracowano właśnie nową koncepcję tworzenia aktów prawnych. Oprócz ustaw i rozporządzeń pojawiły się tzw. przepisy fakultatywne. W dwóch kolejnych artykułach ich autorzy opisują te rewolucyjne zmiany.
Niemal wszystkie prezentowane w bieżącym numerze „Biuletynu” materiały nawiązują do referatów wygłoszonych podczas różnych wydarzeń zorganizowanych tej jesieni przez Izbę.
WOKÓŁ XVIII KRAJOWEGO ZJAZDU KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ I KONFERENCJI TECHNICZNEJ IGKM
XXXVIII KRAJOWY ZJAZD KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W KRAKOWIE
W dniach 1-2 września 2022 r. w Krakowie odbył się XXXVIII Krajowy Zjazd Komunikacji Miejskiej – najważniejsze wydarzenie dla tej branży w Polsce. Jego organizatorami były Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. w Krakowie. Tematyka Zjazdu dotyczyła przede wszystkim wdrażania autobusów zeroemisyjnych, ale poruszano również inne, ważne dla branży tematy.
KONFERENCJA TECHNICZNA IGKM ORAZ TARGI TRANSEXPO W KIELCACH
Od wielu lat do najważniejszych eventów w środowisku komunikacji miejskiej należą Międzynarodowe Targi Transportu Zbiorowego TRANSEXPO w Kielcach oraz poprzedzająca je Konferencja Techniczna IGKM. Artykuł zawiera krótkie omówienie obu tych wydarzeń.
ELEKTROMOBILNOŚĆ
WODÓR JAKO PALIWO DO NAPĘDU AUTOBUSÓW MIEJSKICH – PIERWSZE DOŚWIADCZENIA Z EKSPLOATACJI
Jesteśmy świadkami dynamicznej transformacji energetycznej układów napędowych w autobusach komunikacji miejskiej. Wprowadzane szeroko pojazdy nisko- i zeroemisyjne wymagają zmiany podejścia do eksploatacji, odmiennej obsługi i serwisowania. Poniższy artykuł przedstawia doświadczenia z eksploatacji autobusu wodorowego przez podmiot, który posiada dużą flotę pojazdów niskoemisyjnych i zeroemisyjnych oraz doświadczenie w eksploatacji pojazdów zasilanych sprężonym gazem ziemnym. Przyjęty kierunek, polegający na rozpoczynaniu wdrażania od wcześniejszych testów, wynika z nabytych doświadczeń eksploatacyjnych i świadomości co do możliwych utrudnień. Testy autobusu wodorowego w krakowskim MPK są prowadzone w rzeczywistych warunkach funkcjonowania komunikacji miejskiej i mają być podstawą decyzji co do dalszych wdrożeń. Obejmują eksploatację autobusu wodorowego oraz zaopatrzenie w paliwo wodorowe na terenie własnego zaplecza warsztatowego.
DUŻA ZAJEZDNIA Z AUTOBUSAMI ZASILANYMI WODOREM – PROBLEMY SKALI
Aktualnie w Polsce, jak i w innych krajach, przeprowadzane są kilkutygodniowe testy eksploatacyjne lub też wprowadza się, choć jeszcze na niewielką skalę, eksploatację autobusów wodorowych. Przedsiębiorstwa testują lub kupują jeden, pięć czy 20 takich pojazdów. Dla dużej zajezdni lub dużych przedsiębiorstw komunikacyjnych wariant całkowitego przestawienia na autobusy wodorowe byłby dość problematyczny.
Autor poniższego artykułu na przykładzie MZA analizuje, czego należałoby się spodziewać w przypadku dużych zajezdni, przechodząc z fazy eksploatacji testowej do eksploatacji wyłącznie autobusów wodorowych. Referat na ten temat został zaprezentowany podczas Konferencji Technicznej w Kielcach, 11 października br.
STRATEGIA WYKORZYSTANIA AUTOBUSÓW ELEKTRYCZNYCH W OFERCIE PRZEWOZOWEJ KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W GDYNI
Decydując się na zakup autobusów elektrycznych, należy przyjąć określoną strategię ich wykorzystania. W jej opracowaniu przydatne mogą być wnioski z badań naukowych poświęconych elektromobilności w komunikacji miejskiej. Wnioski takie stały się podstawą strategii Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni, który musiał przygotować ofertę przewozową dla 24 elektrobusów zakupionych przy znacznym dofinansowaniu projektu ze środków Unii Europejskiej. Strategia ta służy rozwojowi elektromobilności w gdyńskiej komunikacji miejskiej, opartej w przeważającej mierze na innowacyjnych trolejbusach wyposażonych w baterie akumulatorowe, zapewniające tym pojazdom drugie źródło napędu, pozwalające na znaczne uniezależnienie od sieci trakcyjnej.
JAK OSZCZĘDZAĆ ENERGIĘ W TRANSPORCIE PUBLICZNYM?
Od niemal dwóch lat stoimy w obliczu bezprecedensowych wzrostów cen energii elektrycznej. Przyczyny tego problemu są złożone, jednak w uproszczeniu można powiedzieć, że jest to kumulacja wielu negatywnych czynników, począwszy od geopolitycznych i związanych z globalną gospodarką, a skończywszy na lokalnych uwarunkowaniach. Jako uczestnicy rynku transportu publicznego nie mamy bezpośredniego wpływu na otoczenie, w jakim się znajdujemy. Misją komunikacji publicznej jest zapewnienie efektywnego i komfortowego transportu mieszkańcom, co w dużej mierze wymaga dostosowania się do warunków, w jakich przyszło nam funkcjonować.
TECHNIKA W KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ
PRZECIWDZIAŁANIE PRZYCZYNOM I SKUTKOM POŻARÓW AUTOBUSÓW MIEJSKICH
Pożary autobusów miejskich są z natury bardzo widowiskowe, co sprawia że przykuwają uwagę opinii publicznej. Choć na szczęście w niewielkim stopniu stanowią realne zagrożenie dla zdrowia i życia zarówno pasażerów, jak i pracowników komunikacji miejskiej, spowodowane nimi straty wizerunkowe oraz majątkowe mogą być bardzo dotkliwe. W świetle spektakularnych pożarów zajezdniowych autobusów elektrycznych w Niemczech, w naszym środowisku zrodziła się idea pogłębienia tej tematyki, aby wyciągnąć jak najwięcej wniosków z tamtych zdarzeń. W niniejszym artykule wykorzystano informacje, które pojawiły się w wystąpieniach Tobiasa Wittenbechera z BVG w Berlinie, Jana Kuźmińskiego z MZA w Warszawie oraz Mateusza Figaszewskiego z Solaris Bus & Coach podczas ostatniego spotkania Komisji Taboru Autobusowego IGKM w Kielcach, uzupełnione o materiały udostępnione przez Bogdana Kołciuka z MPK w Lublinie i Czesława Kordela z MZK w Wejherowie.
WÓZKI MANEWROWE SZYNOWO-DROGOWE ODPOWIEDZIĄ NA NOWE WYMAGANIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA
Od kwietnia 2022 r. nowe regulacje prawne zobowiązują operatorów publicznego transportu zbiorowego do wyłącznego stosowania urządzeń mechanicznych podczas przetaczania podwozi lub nadwozi serwisowanych pojazdów na stanowiska remontowe. Dotychczas operacje tego typu były wykonywane najczęściej poprzez przepychanie siłą mięśni przez pracowników serwisowych lub z wykorzystaniem urządzeń i pojazdów nieprzeznaczonych do tego celu. Pojawia się zatem pytanie, jak zgodnie z prawem oraz bezpiecznie przetaczać podwozia lub nadwozia na stanowiska remontowe za pomocą urządzeń mechanicznych. Pomóc w tym mogą wózki manewrowe szynowo-drogowe.
ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W POLSCE
WYBRANE ASPEKTY KSZTAŁTOWANIA OFERTY PRZEWOZOWEJ NA PRZYKŁADZIE RYBNIKA
Optymalizacja oferty przewozowej stała się potrzebą czasu. Wynika zarówno z pandemicznego spadku liczby pasażerów, jak i kryzysu finansów samorządowych. Autor opisuje wybrane aspekty dotyczące kształtowania oferty przewozowej w Rybniku. Jest to ciekawy przykład: miasto o średniej wielkości, w którym nie jest łatwo wprowadzać zmiany, ponieważ wiele spraw biegnie swoim torem niejako „od zawsze”. W artykule przedstawiono punkt widzenia organizatora transportu miejskiego, który nie zawsze pozostaje tożsamy ze spojrzeniem operatorów.
Artykuł jest rozwinięciem prezentacji przedstawionej przez autora podczas Komisji Ruchu i Systemów Elektronicznych IGKM w Gdańsku, w dniu 8 czerwca br.
BEZPIECZEŃSTWO W KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ
AGRESYWNY PASAŻER W KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ
Radzenie sobie z agresywnym pasażerem w pojeździe komunikacji miejskiej stanowi wyzwanie dla prowadzącego pojazd. Z drugiej strony, przygotowanie pracownika do postępowania w takiej sytuacji, a także wspieranie go w różnych obszarach po tego rodzaju zdarzeniu, stanowi wyzwanie dla przedsiębiorstw komunikacyjnych. Niniejszy artykuł prezentuje podstawowe zasady dobrego przygotowania pracowników komunikacji miejskiej do unikania skutków krytycznych zdarzeń z udziałem agresywnych pasażerów. Zawiera również listę najistotniejszych zasad kreowania interakcji prowadzącego pojazd z takim pasażerem.
PRAWA POKRZYWDZONEGO KIEROWCY
W ostatnich miesiącach miały miejsce serie napaści na kierowców komunikacji publicznej, w wyniku których doznali oni poważnych obrażeń fizycznych. Zdarzenia te pokazują, że kierowcy potrzebują pomocy w dochodzeniu swoich praw przed organami ścigania i sądami. Skomplikowany system prawny, złożony charakter odpowiedzialności sprawców i formalizm procesowy wymagają szczególnego zaangażowania pokrzywdzonych, którzy często w wyniku traumy spowodowanej zdarzeniem z ich udziałem, nie mogą sobie pozwolić na taką aktywność. Często, także wobec braku wystarczających informacji, kierowcy nie wiedzą, jakie prawa im przysługują i w jaki sposób mogą z nich skorzystać. Autorka artykułu zestawia podstawowe informacje prawne, które powinien znać zarówno pracodawca, jak i poszkodowany w pobiciu pracownik.
INFRASTRUKTURA TRANSPORTU ZBIOROWEGO
NOWE WYTYCZNE PROJEKTOWANIA I UTRZYMANIA INFRASTRUKTURY TRAMWAJOWEJ – WR-D-43-3 ORAZ WR-D-84
Obecny czas jest dla branży budowlanej, w szczególności związanej z miejskim transportem szynowym, przełomowy. W przyszłym roku minie dokładnie 40 lat od ostatniej aktualizacji przepisów, które były i wciąż pozostają bazą dla procesu inwestycyjnego, zarówno przy projektowaniu, jak i eksploatowaniu infrastruktury komunikacji tramwajowej. W Ministerstwie Infrastruktury opracowano nową koncepcję tworzenia aktów normatywnych dot. branży budowlanej. W ustawie – Prawo budowlane zawarto delegacje pozwalające na wprowadzenie diametralnej zmiany dotychczasowej filozofii tworzenia prawa w zakresie budownictwa. Od września br. obowiązują zatem nowe akty wykonawcze – rozporządzenia, a także pojawiają się dodatkowe dokumenty do fakultatywnego stosowania – tzw. Wzorce i standardy. Pomimo że nie będzie bezwzględnego obowiązku ich stosowania, WiS-y będą dla wszystkich podmiotów zaangażowanych w proces budowlany niezwykle ważne i potrzebne.
NOWE WYTYCZNE PROJEKTOWANIA TRANSPORTU AUTOBUSOWEGO I TROLEJBUSOWEGOWR-D-43-2
Projektowanie infrastruktury dla autobusów i trolejbusów było dotychczas realizowane na podstawie rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Poprzez ogólne i szczegółowe przepisy określało ono wymagania i parametry infrastruktury drogowej. W nowej strukturze przepisów, wprowadzonej w 2022 r. rozporządzenie nie jest już tak szczegółowe, a jego rolę mają przejąć w dużej mierze wytyczne WR-D-43-2.
IT W KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ
PŁATNOŚCI MOBILNE mPay – PODRÓŻ KOMUNIKACJĄ MIEJSKĄ NIGDY NIE BYŁA TAK PROSTA
„Aby zdobywać nowych pasażerów trzeba wdrażać nowe technologie” – taka teza została postawiona podczas czerwcowego spotkania Komisji Promocji Komunikacji Miejskiej IGKM w Kutnie. I chyba rzeczywiście coś w tym jest, bo przedstawiciele najmłodszego pokolenia intensywnie korzystają z różnorakich aplikacji zainstalowanych w swoich smartfonach. Widać na przykład bardzo wyraźnie, jak mocno wykorzystują ten trend firmy oferujące przewozy samochodowe zamawiane poprzez aplikacje. Autor artykułu opisuje jedną z aplikacji służących do zakupu biletów komunikacji miejskiej, która zastępuje właśnie tradycyjne kanały sprzedaży.
EFEKTYWNE PLANOWANIE I ZARZĄDZANIE TRANSPORTEM PUBLICZNYM DZIĘKI NOWEJ TECHNOLOGII
Optibus to całościowa platforma nowej generacji, pozwalająca zarządom i operatorom na szybkie i efektywne planowanie transportu zbiorowego, od tras i rozkładów jazdy, po planowanie obciążeń pojazdów i załóg oraz grafików. Zastosowane algorytmy i technologie pozwalają na uzyskanie superszybkich rezultatów. Tworzenie i ocenianie złożonych scenariuszy – czynności, które wcześniej zajmowały godziny lub nawet dni, teraz trwa jedynie kilka minut, czasem niecałą minutę. Ponad 2 tyś. miast i operatorów korzysta z platformy Optibus.
INFORMACJE IZBY
KOMISJA TABORU TRAMWAJOWEGO IGKM, OLSZTYN
KOMISJA ZASILANIA IGKM, ŁÓDŹ
