Na początku grudnia do Sejmu wpłynął projekt ustawy o transporcie kolejowym, w który znalazły się wnioskowane od wielu lat przez członków Izby przepisy dot. budowy tzw. samodzielnych torowisk tramwajowych. Dwa pisma w tej sprawie IGKM skierowała w kwietniu i październiku br. do Jadwigi Emilewicz, Minister Przedsiębiorczości i Technologii oraz Andrzeja Adamczyka, Ministra Infrastruktury. Uregulowania prawne w tym zakresie są bardzo oczekiwane, tym bardziej, że samodzielne torowiska znajdują się w niemal każdym polskim mieście, w którym funkcjonuje transport tramwajowy.
Aktem normatywnym regulującym kwestie budowy tras tramwajowych w naszym kraju jest ustawa Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. z późn. zm. oraz akty wykonawcze: rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie oraz rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie.
Z zapisów ww. aktów prawnych oraz interpretacji Ministerstwa Infrastruktury wynika jasno, że torowisko tramwajowe może być zaprojektowane i wybudowane w oparciu o ww. rozporządzenia jedynie w przypadku, gdy jest ono elementem pasa drogowego. W konsekwencji nierzadko ten zapis zmuszał inwestorów do doprojektowania wzdłuż torowiska pasa drogowego, co było działaniem zbędnym i dodatkowo podnosiło koszty inwestycji, ponieważ wymagało zajęcia szerszego pasa terenu pod inwestycję.
Tzw. samodzielne torowiska tramwajowe (nie należy mylić z wydzielonymi) budowane są nierzadko w oparciu o ogólne przepisy tzw. specustawy drogowej i wymagają uzyskania odrębnej zgody w tym zakresie.
Nowe przepisy pozwolą na znaczne skrócenie ewentualnego czasu potrzebnego dotychczas na wywłaszczanie gruntów i pozyskanie praw do nieruchomości pod inwestycję.
Do ustawy kolejowej wpisano linię tramwajową, rozumianą jako „tor tramwajowy albo tory tramwajowe wraz z obiektami budowlanymi, urządzeniami oraz instalacjami stanowiącymi całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu tramwajów oraz obsługi pasażerów, pieszych i rowerzystów, w tym perony tramwajowe, ciągi piesze, chodniki i drogi rowerowe”.
Zgodnie z proponowanymi przepisami linia tramwajowa poza pasem drogi będzie mogła być budowana w oparciu o tzw. decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, którą wydaje wojewoda. Decyzja ta określa ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości, a także określa nieruchomości lub ich części, które stają się własnością Skarbu Państwa lub samorządu.
Rządowy projekt wpłynął do Sejmu na początku grudnia, obecnie po pierwszym czytaniu projekt jest procedowany w Komisji Infrastruktury. Jego szybkie wdrożenie przyczyni się jeszcze w tej perspektywie do bardziej efektywnego wykorzystania pomocowych środków finansowych UE. Budowa samodzielnych tras tramwajowych jest niewątpliwie jednym z najefektywniejszych działań, nierzadko rewolucyjnym, jeśli chodzi o poprawę funkcjonowania transportu publicznego w miastach i aglomeracjach. Bezkolizyjność tras tramwajowych pozwala na znaczne skrócenie czasu przejazdu tramwaju, względem innych środków transportu oraz znacznie wpływa na bezpieczeństwo pasażerów i innych uczestników ruchu drogowego.
