PRAWO TRANSPORTOWE NEWSLETTER WRZESIEŃ 2025 r.

By JKlatka Aktualności prawne Newsletter 14 października 2025

1. NOWE PRZEPISY

W dniu 11.09.2025 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1235 została ogłoszona ustawa z dnia 5 sierpnia 2025 r. o certyfikacji wykonawców zamówień publicznych => zobacz

Ustawa określa zasady:

1) certyfikacji wykonawców zamówień publicznych, w tym zakres, warunki i tryb jej udzielania oraz okres jej ważności;

2) posługiwania się certyfikatem wykonawcy zamówień publicznych.

Certyfikacja, o której udzielenie może wystąpić wykonawca, jest przeprowadzana na potrzeby ubiegania się o udzielenie zamówienia i służy potwierdzeniu niepodlegania wykonawcy wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia lub potwierdzeniu jego zdolności do należytego wykonania zamówienia.
Z udzielenia certyfikacji domniemywa się, że wykonawca nie podlega wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia lub że jest zdolny do należytego wykonania zamówienia publicznego, w zakresie potwierdzonym certyfikacją i przez okres, na który certyfikacja została udzielona.
Certyfikacja będzie udzielana na okres od roku do 3 lat.
ustawa wejdzie w życie 12 lipca 2026 r.

2. PROJEKTOWANE ZMIANY PRZEPISÓW

W dniu 18.09.2025 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt ustawy o zmianie ustawy o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia oraz niektórych innych ustaw => zobacz

Celem projektowanych zmian ustawowych jest uregulowanie zasad dopuszczenia do ruchu drogowego w Polsce pojazdów sprowadzanych z Unii Europejskiej (UE) oraz spoza UE w kontekście regulacji wynikających z prawa UE w obszarze homologacji, tj.:

a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 167/2013 z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów rolniczych i leśnych (Dz. Urz. UE L 60 z 02.03.2013, str. 1, z późn. zm.),

b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 168/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trzykołowych oraz czterokołowców (Dz. Urz. UE L 60 z 02.03.2013, str. 52, z późn. zm.),

c) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, komponentów i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów, zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 715/2007 i (WE) nr 595/2009 oraz uchylającego dyrektywę 2007/46/WE (Dz. Urz. UE L 151 z 14.06.2018, str. 1, z późn. zm.).

w praktyce organów pojawiają się wątpliwości, jakie dokumenty należy przedłożyć przy pierwszej rejestracji na terytorium Polski pojazdu sprowadzonego z zagranicy, w szczególności spoza UE.
art. 3 pkt 37 rozporządzenia 167/2013 definiuje nowy pojazd jako pojazd, który nigdy wcześniej nie był rejestrowany ani dopuszczony (wprowadzony do użytku).

3. ORZECZNICTWO

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28.08. 2025 r. sygn. II GSK 162/25 => zobacz

NSA podtrzymał wyrok WSA utrzymujący w mocy decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej o nałożeniu 3 000 złotych kary pieniężnej za wykonywanie regularnego przewozu osób w transporcie drogowym z naruszeniem warunków określonych w zezwoleniu. Naruszenie polegało na tym, że autobus zatrzymał się na parkingu, bo przystanek wymieniony w zezwoleniu został zlikwidowany z powodu budowy nowego dworca, a zastępczy przystanek nie został wyznaczony.
przewoźnik wiedział o fakcie zamknięciu dworca, skoro przed dniem kontroli wykonał kilkadziesiąt kursów.
ukarany przewoźnik bezskutecznie powołał się na art. 20a ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, zgodnie z którym warunków określonych w zezwoleniu nie stosuje się w przypadku wystąpienia niezależnych od przedsiębiorcy okoliczności uniemożliwiających wykonywanie przewozów zgodnie z określonym w zezwoleniu przebiegiem trasy przewozów, w szczególności awarii sieci, robót drogowych, lub blokad drogowych.
przewoźnikowi zarzucono, że nie wystąpił z wnioskiem o odstępstwo od warunków określonych w zezwoleniu, mimo obowiązku wynikającego z art. 20a ust. 2 ustawy o transporcie drogowym, skoro brak możliwości korzystania z wyznaczonego przystanku trwał dłużej niż 14 dni.
kara nałożona została za wykonywanie przewozu niezgodnie z warunkami zezwolenia w zakresie wyznaczonych przystanków, a nie za brak umowy na korzystanie z przystanku. Integralną częścią zezwolenia jest rozkład jazdy, stanowiący złącznik do zezwolenia. Zezwolenie nie odwołuje się do umowy przewoźnika z właścicielem lub zarządcą terenu, na którym znajduje się określony przystanek.
odpowiedzialność przewoźnika za brak wystąpienia z wnioskiem o zmianę zezwolenia w zakresie ustalonej trasy przejazdu lub wyznaczonych przystanków oraz wykonywanie przewozów regularnych lub regularnych specjalnych z naruszeniem warunków określonych w zezwoleniu ma charakter obiektywny.
art. 189a § 2 pkt 2 k.p.a. wyłącza stosowanie przepisów działu IVa k.p.a., jeżeli w przepisach odrębnych uregulowano zagadnienie odstąpienia od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej. Ponieważ przepisy art. 92b i 92c ustawy o transporcie drogowym mają charakter odrębny, dlatego należy przyjąć, że nie można zastosować art. 189f § 1 pkt 1 k.p.a. dot. odstąpienia od wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 04.09.2025 r. sygn. II GSK 280/22 => zobacz

przewoźnik wykonywał publiczny transport zbiorowy na podstawie zawartej z Miastem krótkookresowej umowy pomostowej w celu zachowania ciągłości świadczenia usługi przewozu na czas niezbędny do powtórzenia procedury zamówienia publicznego i zawarcia nowej umowy wieloletniej.
przewoźnik nie posiadał zaświadczenia na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego w krajowym transporcie drogowym ani zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób ani żadnego innego dokumentu uprawniającego do wykonywania regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym.
Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego na mocy art. 92a ust. 1, 3 i 7 ustawy o transporcie drogowym oraz lp. 2.1.2. załącznika nr 3 do tej ustawy nałożył na przewoźnika karę pieniężną w wysokości 8.000 zł za wykonywanie przewozu regularnego bez wymaganego zaświadczenia na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego.
w odwołaniu od kary przewoźnik podniósł, że stosownie do art. 28 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, po zawarciu umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego organizator wydaje operatorowi zaświadczenie, o ile jest wymagane.
NSA uchylił wyrok WSA, w którym WSA uchylił karę z powodu braku przedstawienia przez GITD podstawy prawnej obowiązku dysponowania zaświadczeniem na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego.
NSA uznał, że z art. 28 ust. 5 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym nie wynika obowiązek organizatora do wydania zaświadczenia z urzędu.
NSA przypomniał, że w razie zmiany danych, obowiązek wystąpienia z wnioskiem o zmianę treści zaświadczenia ciąży na operatorze nie później niż w terminie 14 dni.

Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Lubelskiego z 05.09.2025 r. znak PN-II.4131.232.2025 => zobacz

Rada Miejska w uchwale w sprawie ustalenia cen biletów i opłat za usługi przewozowe zamieściła następujący przepis: „do cen biletów, ustalonych niniejszą uchwałą mają zastosowanie przepisy ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.
Wojewoda stwierdził nieważność całej uchwały bo uchwała Rady gminy nie może rozstrzygać o obowiązkach wynikających z innych ustaw, których obowiązywanie jest niezależne od woli rady gminy.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19.09.2025 r. sygn. I FSK 1149/22 => zobacz

NSA utrzymał wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 21.04.2022 r I SA/Go 71/22, który uchylił interpretacje podatkową zgadzając się z podatnikiem, że pomoc finansowa, jaką otrzymuje Organizator od innych jednostek samorządu terytorialnego na podstawie zawartego porozumienia, nie są związane z ceną sprzedawanych biletów, skoro wskaźnikiem służącym do wyliczenia dotacji jest wozokilometr, który odnosi się do organizowanych przejazdów (ilości kursów, przejechanych kilometrów) z pominięciem takich czynników jak chociażby ilość sprzedanych biletów, a także ich rodzaj. Oznacza to, że środki te mają charakter ogólny, a ich celem jest wyłącznie dotowanie działalności Organizatora. Tym samym nie da się powiązać tych środków z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opisana we wniosku Organizatora o udzielenie interpretacji indywidualnej pomoc finansowa nie może być zaliczana do podstawy opodatkowania. Nie ma bowiem bezpośredniego wpływu na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19.09.2025 r. sygn. I FSK 1150/22 => zobacz

NSA utrzymał wyrok WSA w Rzeszowie z 17.05.2022 r. sygn. I SA/Rz 184/22, w którym WSA przyznał rację podatnikowi i uchylił zaskarżoną interpretację podatkową.
podatnik zawarł umowę o świadczenie usług przewozowych, w zakresie publicznego transportu zbiorowego w powiatowych przewozach pasażerskich. Zgodnie z zawartą umową podatnik we własnym zakresie drukuje i dystrybuuje bilety, z których wpływy przysługują jemu. Podatnik otrzymuje rekompensatę z tytułu realizacji usług. Zgodnie z umową wysokość maksymalnej rekompensaty stanowi kwotę odpowiadającą wynikowi finansowemu netto, który określa się jako różnicę pomiędzy kosztami realizacji umowy, na które składają się: koszty wynagrodzeń z pochodnymi kierowców autobusów; koszty eksploatacyjne (w tym paliwa, części, przeglądy); pozostałe koszty bezpośrednie; koszty wydziałowe – w odpowiedniej części; koszty ogólnozakładowe – w odpowiedniej części; pozostałe koszty oraz przychodami związanymi z realizacją usług objętych umową, na które składają się przychody ze sprzedaży biletów za przewóz osób i bagażu oraz pozostałe przychody tj. pozostałe przychody operacyjne i przychody finansowe. Wysokość należnej rekompensaty określa się jako wartość wyliczenia rekompensaty pomniejszoną o przychody netto ze sprzedaży biletów; przychody z dotacji przedmiotowej za wyrównanie utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do przejazdów bezpłatnych i ulgowych oraz pozostałe przychody tj. pozostałe przychody operacyjne i przychody finansowe. Otrzymywana rekompensata ustalana na podstawie wymienionego powyżej rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. ma na celu zniwelowanie strat wynikłych z tego rodzaju działalności oraz zapewnienie rozsądnego zysku.
wysokość otrzymywanej rekompensaty nie ma wpływu na odpłatność pasażerów. Taryfę opłat za przewóz osób oraz sposób ustalania wysokości opłat dodatkowych i manipulacyjnych określa organizator. Operator pobiera opłaty zgodnie z zasadami ustalonymi przez organizatora.
otrzymywana przez wnioskodawcę rekompensata z tytułu świadczenia usług przewozowych o charakterze użyteczności publicznej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bo otrzymywanie dotacji nie jest odrębną czynnością opodatkowaną. Dotacja podlega bowiem opodatkowaniu, gdy wpływa bezpośrednio na cenę. Dotacja niedająca się powiązać z innymi czynnościami i nie mająca bezpośredniego wpływu na cenę nie zwiększa podstawy opodatkowania podatkiem VAT.
Na poparcie swojego stanowiska skarżący powołał się na orzecznictwo sądów administracyjnych (wyroki: NSA z dnia 30 stycznia 2019r. (sygn. akt I FSK 1673/16), wyrok NSA z dnia 9 listopada 2018r. (sygn. akt I FSK 1692/16), wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 11 czerwca 2019r. (sygn. akt I SA/Rz 304/19), wyrok WSA w Opolu z dnia 31 stycznia 2018r. (sygn. akt I SA/Op 473/17), wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 18 sierpnia 2020r. (sygn. akt I SA/Bd 269/20), wyrok WSA w Krakowie z dnia 30 września 2020r. (sygn. akt I SA/Kr 429/20), wyrok WSA w Krakowie z dnia 18 marca 2021r. (sygn. akt I SA/Kr 12/21).
WSA uznał, że z opisu stanu faktycznego nie sposób jest wywieźć, że podatnik świadczy na rzecz organizatora usługi, z którego to tytułu otrzymuje wynagrodzenie. Podstawą do skalkulowania kwoty rekompensaty jest wynik finansowy netto, stanowiący różnicę pomiędzy wysokością kosztów prowadzonej działalności przewozowej a kwotą wpływu z biletów. W sytuacji więc, w której wartość wpływów z biletów zrównoważyłaby wysokość kosztów oraz odpowiedniego poziomu zysku (rozsądnej marży) podatnikowi żadna rekompensata by nie przysługiwała. Trudno więc w tym wypadku mówić więc o jakichkolwiek świadczeniach wzajemnych stron, a tym bardziej o ich ekwiwalentności.
w uzasadnieniu wyroku z 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00, TSUE stwierdził, że sam tylko fakt, iż dotacja wpływa na ostateczną cenę świadczenia (co niemal zawsze ma miejsce), nie może być decydujący dla uznania, że dotacja ta powinna zwiększać podstawę opodatkowania. Konieczne jest bowiem stwierdzenie, że dotacja jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej (świadczenia usług). Dla oceny, czy dotacja jest elementem istotnym wpływającym na włączenie jej do podstawy opodatkowania, kluczowe jest stwierdzenie, czy dotacje są przekazywane w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług. Tylko bowiem w takiej sytuacji można uznać, że stanowią one element wynagrodzenia.
w świetle art. 29a ust. 1 ustawy o VAT otrzymywana przez skarżącego rekompensata – dotacja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest podstaw do stwierdzenia bezpośredniego związku tej rekompensaty z ceną konkretnej, świadczonej usługi transportowej, realizowanej na rzecz pasażera.

4. AKTUALNOŚCI I PUBLIKACJE BRANŻOWE

Wojciech Słomka, Elektrobusy zmieniają transport i powietrze, „Przegląd Komunalny” nr 9 z 2025 r. str. 62-64 r. => zobacz

Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej, pojazdy transportu publicznego przyczyniają się do około 45% globalnych emisji z transportu.
Ponad 50% osób mieszkających na obszarach miejskich jest narażonych na hałas drogowy przekraczający dopuszczalny poziom w ciągu całej doby.
Autobusy elektryczne. W naszym kraju w 2024 roku sprawnie funkcjonowało 1237 autobusów.
Sam napęd elektryczny nie gwarantuje bowiem pełnej neutralności klimatycznej – znaczenie ma źródło energii.
Przy udziale 25% energii słonecznej w ładowaniu autobusów dwunastometrowych redukcja emisji wynosi ok. 19%.
W 2024 roku do przewoźników trafiło 205 elektrobusów. To spadek aż 43% w porównaniu z rokiem 2023 r.

Izabela Tomaszewska-Gałuszka, Gminy zrzucają się na transport publiczny? To bez wpływu na odliczenie VAT „Gazeta Prawna” z 29.09.2025 r. => zobacz

Pomoc finansowa udzielana gminie przez ościenne gminy powiat nie ma wpływu na prawo do odliczenia podatku naliczonego – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Izabela Tomaszewska-Gałuszka, Przewoźnik nie zapłaci VAT od rekompensaty wypłacanej przez samorząd „Gazeta Prawna” z 29.09.2025 r. => zobacz

Rekompensaty wypłacane przez jednostki samorządu terytorialnego w celu pokrycia strat przedsiębiorców świadczących usługi transportu zbiorowego nie wchodzą do podstawy opodatkowania VAT – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Wyrok ten jest zgodny z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 8 maja 2025 r. w polskiej sprawie o sygn. C‑615/23.

Autor: radca prawny Jędrzej Klatka