PRAWO TRANSPORTOWE NEWSLETTER WRZESIEŃ 2024 r.

1. NOWE PRZEPISY

W dniu 16.07.2024 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1051 zostało ogłoszone Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 lipca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów poświadczających uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz trybu i terminów ich wydawania i przedłużania ważności [Dz. U. 2024 r. poz. 1051)  =>   zobacz

• Zmiana wprowadza nowe wzory papierowej legitymacji ucznia I legitymacji nauczyciela, których ważność może być przedłużana najdalej do 13 lipca 2027 roku.

2. PROJEKTOWANE ZMIANY PRZEPISÓW

W dniu 16.09.2024 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wniosków o objęcie w danym roku budżetowym dopłatą z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej => zobacz

• Projektowane rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie wniosków o objęcie w danym roku budżetowym dopłatą z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 11c ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej.
• 31 grudnia 2024 r. kończy się okres stosowania przepisów epizodycznych ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej.
• 31 grudnia 2024 r. przestanie obowiązywać dotychczasowe rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 marca 2021 r. w sprawie wniosków o objęcie w danym roku budżetowym dopłatą z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 582 oraz z 2023 r. poz. 2024).
• Rozporządzenie ma na celu określenie szczegółowego sposobu dokonywania oceny i wyboru wniosków o objęcie w danym roku budżetowym dopłatą z uwzględnieniem wniosków o objęcie dopłatą z Fundusz na okres przekraczający jeden rok budżetowy.
• Projektowane rozporządzenie zawiera powtórzenie regulacji zawartych w dotychczasowym rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 26 marca 2021 r.
• wojewoda będzie obowiązany obliczyć gęstość zaludnienia obszaru właściwości danego organizatora jako iloraz liczby mieszkańców i powierzchni jego obszaru. Wojewoda dokona uszeregowania wniosków według tego kryterium. Najwyższą wartość punktową wojewoda przyzna wnioskowi organizatora o najmniejszej gęstości zaludnienia.
• wojewoda oblicza łączną liczbę linii komunikacyjnych w przewozach autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, dla których organizator złożył wniosek i dokonuje uszeregowania wniosków według tego kryterium. Najwyższą wartość punktową wojewoda przyznaje wnioskowi organizatora o największej liczbie linii komunikacyjnych.
• przy obliczaniu długości linii komunikacyjnych w przewozach, dla których organizator złożył wniosek, wojewoda bierze pod uwagę ich łączną długość. Wojewoda dokonuje uszeregowania wniosków według tego kryterium, a najwyższą wartość punktową przyznaje wnioskowi organizatora o największej łącznej długości linii komunikacyjnych.
• przy obliczaniu liczby zatrzymań autobusu na przystankach komunikacyjnych na liniach w przewozach autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, wojewoda dokonuje uszeregowania wniosków według tego kryterium i najwyższą wartość punktową przyznaje wnioskowi o największej liczbie zatrzymań autobusu na przystankach.
• wojewoda ocenia dostosowanie przystanków komunikacyjnych i dworców zapewniające dostęp dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej w stosunku do ogólnej liczby przystanków i dworców na liniach komunikacyjnych, które zostaną uwzględnione w rozkładzie jazdy. Wojewoda będzie przyznawał punkty proporcjonalnie do udziału dostosowanych przystanków komunikacyjnych i dworców.
• wojewoda przypisuje wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca wnioskowi organizatora i dokonuje uszeregowania wniosków według tego kryterium. Najwyższą wartość punktową przyznaje wnioskowi organizatora o najniższym wskaźniku dochodów podatkowych na jednego mieszkańca.
• wojewoda będzie oceniał wnioski na podstawie liczby przystanków komunikacyjnych i dworców na liniach komunikacyjnych w przewozach autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, zlokalizowanych w odległości, ustalonej na podstawie najkrótszej możliwej trasy, nie większej niż 500 m od terenów objętych działaniami promieszkaniowymi. Powiązanie w przywołanym kryterium liczby przystanków komunikacyjnych i dworców z odległością nie większą niż 500 m od terenów objętych inwestycjami promieszkaniowymi nawiązuje, z modyfikacją, do rozwiązań przyjętych przy określaniu warunków lokalizacji inwestycji mieszkaniowych w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących. Kryterium to pozwoli na ocenę stopnia zapewnienia dostępności komunikacyjnej powstającym w ramach rządowych programów nieruchomościom mieszkaniowym.
• Dla ocenianych kryteriów przypisano następujące wartości:
• gęstość zaludnienia obszaru właściwości organizatora – 0,14,
  • liczba linii komunikacyjnych w przewozach autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, dla których organizator złożył wniosek – 0,25,
  • długość linii komunikacyjnych w przewozach autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, dla których organizator złożył wniosek – 0,09,
  • liczba zatrzymań autobusu na przystankach komunikacyjnych na liniach komunikacyjnych w przewozach autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, dla których organizator złożył wniosek – 0,14,
  • realizacja potrzeb osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej zdolności ruchowej w zakresie dostępu do przewozów na liniach komunikacyjnych w przewozach autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, dla których organizator złożył wniosek – 0,14,
  • wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego – 0,19,
  • zapewnienie dostępności komunikacyjnej terenów objętych przedsięwzięciami lub inwestycjami powiązanymi z przedsięwzięciem infrastrukturalnym, o których mowa w art. 5c ust. 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych – 0,05.

W dniu 27.09.2024 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt nowelizacji ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw =>   zobacz

• Projekt ma na celu zwiększenie efektywności zarządzania Inspekcją Transportu Drogowego poprzez skonsolidowanie i ujednolicenie równolegle funkcjonujących zasobów GITD i WITD oraz zniesienie dualizmu ich podległości.
• WITD mają zostać wyłączone ze struktur wojewódzkiej administracji zespolonej i maj a działać w ramach administracji niezespolonej.
• Organami Inspekcji Transportu Drogowego ma być Główny inspektor oraz 16 wojewódzkich inspektorów.
• Podporządkowanie wojewódzkich inspektorów Głównemu Inspektorowi ma umożliwić szybszą i skuteczną reakcję.

3. ORZECZNICTWO

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 23 lipca 2024 r. XXVII Ca 3366/22=> zobacz

• Sąd Okręgowy rozpatrując apelacje pasażerki od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy uznał, że  nie posiadała ważnego biletu pasażerka, która zakodowała na Karcie Miejskiej bilet 30-dniowy wraz z e-hologramem, jednak nie aktywowała tego biletu.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 5 sierpnia 2024 r. III SAB/Gl 432/24

=> zobacz

• wnioskodawca domagał się udostępnienia informacji jakie ceny zostały zaoferowane w niewybranych ofertach złożonych w odpowiedzi na zapytanie ofertowe gminy na świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego prowadzone w trybie bezpośredniego zawarcia umowy.
• gmina uznała, że informacje dotyczące zaproponowanych cen, znajdujących się w treści niewybranych ofert złożonych w zapytaniu ofertowym, nie stanowią informacji publicznej bo zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym w postępowaniu prowadzonym w trybie bezpośredniego zawarcia umowy nie stosuje się Prawa zamówień publicznych, a więc art. 222 Prawa zamówień publicznych zobowiązujący zamawiającego do udostępnienia informacji o cenach i kosztach zawartych w ofertach nie znajduje zastosowania.
• NSA w wyroku z 16 kwietnia 2024 r. sygn. akt III OSK 818/22 przesądził, że dane dotyczące zaproponowanych cen w treści niewybranych ofert złożonych w zapytaniu ofertowym stanowią informację publiczną. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego dokumentacja postępowania prowadzonego w oparciu o art. 22 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym jako zbiór dokumentów zgromadzonych i/lub wytworzonych przez podmiot prowadzący to postępowanie stanowi co do zasady informację publiczną.
• dokumenty znajdujące się w aktach (administracyjnych) mogą być przedmiotem informacji publicznej, gdy dotyczą określonych sfer życia publicznego. Nie są zaś sprawami publicznymi konkretne, indywidualne sprawy danej osoby.
• Informacją publiczną są także dokumenty, których organ władzy publicznej używa do zrealizowania powierzonych prawem zadań. Bez znaczenia jest także to, w jaki sposób znalazły się one w posiadaniu organu i jakiej sprawy dotyczą. Istotne jest, by dokumenty takie służyły realizowaniu zadań publicznych przez dany organ władzy i odnosiły się do niego bezpośrednio.
• Prawo do informacji publicznej jest więc zasadą, a wyjątki od niej powinny być interpretowane ściśle.

Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Lubelskiego z 12 września 2024 r. PN-II.4131.321.2024 => zobacz

•  Rady Gminy podjęła uchwałę w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest Gmina Księżpol oraz warunków i zasad korzystania z nich, w załączniku do której przyjęto, że rozkłady jazdy środków transportu poszczególnych przedsiębiorców (operatorów i przewoźników) są podawane do publicznej wiadomości na wszystkich wymienionych w rozkładzie jady przystankach komunikacyjnych. Każdy rozkład jazdy zawiera nazwę operatora lub przewoźnika i ewentualnie jego logo (ust. 3); umieszczenie tablicy z rozkładem jazdy oraz jej utrzymanie w należytym stanie technicznym należy do przedsiębiorcy (operatora lub przewoźnika) (ust. 4); rozkład jazdy uwzględnia wyłącznie przystanki komunikacyjne określone przez Zarządzającego (ust. 6).
• Wojewoda uznał, że powyższe regulacje wykraczają poza zakres upoważnienia ustawowego  określonego w art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym ponieważ dotyczą one materii, która została już uregulowana w art. 2 ust. 2  Prawa przewozowego, a problematyka sposobu i terminów ogłaszania oraz aktualizacji rozkładów jazdy uregulowana została szczegółowo w rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 10 kwietnia 2012 r. w sprawie rozkładów jazdy (Dz. U. z 2018 r. poz. 202). 

4. AKTUALNOŚCI I PUBLIKACJE BRANŻOWE

Transport w miastach to wciąż wyzwanie. Eksperci spotkają się na Kongresie Nowej Mobilności, „Portal Samorządowy” z 02.09.2024 r.=> zobacz

• Najnowsze rozwiązania z zakresu zrównoważonego transportu, rynkowe premiery oraz innowacje z sektora nowej mobilności będzie można zobaczyć podczas Kongresu Nowej Mobilności, który 24 września rozpocznie się w Łodzi i potrwa 3 dni.
• Szeroko dyskutowane podczas kongresu będą rozporządzenie AFIR, które nakłada na państwa członkowskie UE obowiązek zwiększenia mocy punktów ładowania, dyrektywa budowlana EPBD, Net-Zero czy nowa norma emisji spalin Euro 7.

Patrycja Otto, Nowa definicja płacy minimalnej wywoła chaos w transporcie. Wzrośnie stawka zasadnicza, „Gazeta Prawna” z 09.09.2024 r.  => zobacz

• Dotychczasowa struktura pensji kierowców idzie do kosza. A to za sprawą projektu o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Chodzi o zaproponowaną w nim nową definicję minimalnego wynagrodzenia, zgodnie z którą przez płacę minimalną należy rozumieć wynagrodzenie zasadnicze.

Piotr Celej, Palenie i jedzenie w aucie to nawet 3000 złotych kary. Kiedy kierowca musi się z nią liczyć? „Gazeta Prawna” z 13.09.2024 r. => zobacz

•  zgodnie z art. 63 ust. 5 Prawa o ruchu drogowym, kierującemu pojazdem silnikowym, który przewozi osobę, zabrania się palenia tytoniu oraz spożywania pokarmów podczas jazdy.
• zakaz ten obejmuje szeroką grupę kierowców, takich jak osoby prowadzące autobusy, minibusy, taksówki czy motocykle.
• zakaz ten odnosi się jedynie do sytuacji, w których kierowca przewozi inną osobę. W przypadku, gdy kierujący pojazdem przemieszcza się sam, może legalnie spożywać pokarmy oraz palić papierosy.

Agata Kulczycka, Pociąg w mieście dobry jak tramwaj? Po co Rzeszowowi Podkarpacka Kolej Aglomeracyjna, „Gazeta Wyborcza” z 27.09.2024 r. => zobacz

• dzięki Podkarpackiej Kolei Aglomeracyjnej Rzeszów zyskał szybką komunikację. Pociągiem z centrum do granic miasta, nawet w porze największych korków, można dojechać w kilka minut. Tak szybko nie da się pokonać tej odległości ani rowerem, ani samochodem, ani nawet miejskim autobusem.

Autor: radca prawny Jędrzej Klatka