1. NOWE PRZEPISY
W dniu 04.08.2023 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1523 została opublikowana Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym [Dz. U. 2023 r. poz. 1523] à zobacz
➔ Ustawa określa zasady delegowania kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
➔ Przewoźnik drogowy mający siedzibę w innym państwie członkowskim UE który kieruje tymczasowo kierowcę będącego jego pracownikiem do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia takiemu kierowcy warunki zatrudnienia, o których mowa w art. 4-4b ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług. Zgodnie z art. 4 ust. 1 tej ustawy pracodawca delegujący pracownika na terytorium RP zapewnia takiemu pracownikowi, do upływu okresu 12 miesięcy delegowania, warunki zatrudnienia nie mniej korzystne niż wynikające z przepisów Kodeksu pracy.
W dniu 26.08.2023 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szkolenia i egzaminowania kierowców wykonujących przewóz drogowy (Dz. U. 2023 r. poz. 673)à zobacz
➔ Rozporządzenie określa nowy wzór świadectwa kwalifikacji zawodowej
2. PROJEKTOWANE ZMIANY PRZEPISÓW
W dniu 22.06.2023 r. do Senatu wpłynęła uchwalona przez Sejm w dniu 16 czerwca 2023 r. nowelizacja ustawy o publicznym transporcie zbiorowym (druk 1019) à zobacz
➔ Senat na posiedzeniu 14.07.2023 r. wnioskuje o zwiększenie dopłaty z funduszu do 1 wozokilometra przewozu autobusowego o charakterze użyteczności publicznej do kwoty 5,00 zł, a w przypadku związków powiatowo–gminnych do 6,00 zł.
➔ Sejm na posiedzeniu w dniu 28.07.2023 r. odrzucił poprawki Senatu.
➔ Prezydent podpisał ustawę w dniu 14.08.2023 r. ale nadal nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw.
W dniu 07.07.2023 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie wniosków o objęcie w danym roku budżetowym dopłatą z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej à zobacz
➔ Zmiana rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 marca 2021 r. w sprawie wniosków o objęcie w danym roku budżetowym dopłatą z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 582) jest związana z planowanym wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1019).
➔ Przepisy ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym (druk senacki nr 1019), tj. art. 25 i 26 wprowadzają możliwość zawierania przez wojewodę wieloletnich umów o dopłatę z Funduszu od 2024 roku.
➔ Wydanie projektowanego rozporządzenia ma na celu określenie szczegółowego sposobu dokonywania oceny i wyboru wniosków o objęcie w danym roku budżetowym dopłatą składanych do wojewodów przez organizatorów przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej z uwzględnieniem wniosków o objecie dopłatą z Fundusz na okres przekraczający jeden rok budżetowy.
W dniu 24.07.2023 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt nowelizacji ustawy o transporcie drogowym à zobacz
➔ Projekt nowelizacji ma na celu m.in. wdrożenie dyrektywy (UE) 2022/738 z dnia 6 kwietnia 2022 r. dotyczącej zmiany dyrektywy 2006/1/WE w sprawie użytkowania pojazdów najmowanych bez kierowców w celu przewozu drogowego rzeczy (Dz. Urz. UE L 137 z 16.05.2022, str. 1), a więc nie ma zastosowania do przewozu osób.
W dniu 09.08.2023 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wzorów licencji na wykonywanie transportu drogowego oraz wypisów z tych dokumentówà zobacz
➔ Projekt wprowadza nowe wzory zezwoleń i licencji ale zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wypisy z tych zezwoleń wydane zgodnie z wzorami określonymi w dotychczasowych przepisach, a także licencje na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób samochodem osobowym i wypisy z tych licencji zachowują ważność do czasu wygaśnięcia lub ich cofnięcia.
W dniu 17.08.2023 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt rozporządzenia w sprawie wysokości opłat za wydanie zaświadczenia na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego oraz wzoru tego dokumentu à zobacz
➔ Projektowane rozporządzenie stanowi realizację upoważnienia ustawowego zawartego w art. 28a ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.
➔ Zaświadczenie jest wydawane operatorowi publicznego transportu zbiorowego przez organizatora publicznego transportu zbiorowego (jednostkę samorządu terytorialnego) po zawarciu umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.
➔ za każde zaświadczenie (lub wtórnik) wydane na środek transportu, którym ma być wykonywany przewóz jest pobierana opłata w wysokości 20 zł.
3. ORZECZNICTWO
Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 6 lipca 2023 r. III SA/Wr 66/23à zobacz
➔ Komercyjny przewoźnik zaskarżył do WSA uchwałę w przedmiocie wyrażenia zgody na zawarcie umowy oświadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego z powodu braku ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy.
➔ Skarżący podnosił, że uchwała narusza jego interes prawny bowiem zawarcie umowy z innym przewoźnikiem uniemożliwiło mu staranie się o wykonywanie tych usług. Zdaniem skarżącego został on pozbawiony możliwości uczciwego konkurowania o zdobycie kontraktu na wykonywanie usług, tracąc możliwe źródło dochodu i możliwość uczciwej konkurencji.
➔ WSA we Wrocławiu uznał, że skarżący przewoźnik ma interes faktyczny, ale nie ma interesu prawnego i odrzucił skargę. W ocenie Sądu dla wykazania istnienia legitymacji skargowej nie jest wystarczające powoływanie się na potencjalną i hipotetyczną możliwość utraty pozycji na rynku przez skarżącego na skutek niezawarcia z nim umowy i wybraniem innego przewoźnika. Wystąpienie potencjalnych skutków w sferze ekonomicznej jest niewystarczające celem wykazania istnienia w sprawie interesu prawnego skarżącego. Choć zawarcie umowy z innym operatorem może mieć wpływ na interes faktyczny skarżącego (np. odpływ pasażerów), to jednak nie można tego utożsamiać z interesem. Skarżący, nie będąc operatorem, nadal będzie bowiem mógł prowadzić swoją działalność. Na danej trasie nadal może działać niezależnie kilku przewoźników. A zatem, choć kwestionowana uchwała może de facto wpływać na interes faktyczny Skarżącego przejawiający się fluktuacją pasażerów to jednak taki interes faktyczny nie może być utożsamiany z interesem prawnym.
Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 12 lipca 2023 r. III SA/Wr 50/23 à zobacz
➔ Komercyjny przewoźnik zaskarżył do WSA uchwałę w przedmiocie wyboru operatora, któremu zostanie powierzone świadczenie usług publicznych w zakresie publicznego transportu zbiorowego w drodze bezpośredniego zawarcia umowy.
➔ Skarżący przewoźnik podnosił, że brał udział w konkursie ogłoszonym przez organ i stąd wywodzi swój interes prawny.
➔ WSA we Wrocławiu uznał, że skarżący przewoźnik ma interes faktyczny, ale nie ma interesu prawnego i odrzucił skargę.
➔ Zawarcie umowy z innym przewoźnikiem może mieć wpływ na interes faktyczny skarżącego (brak dopłat z funduszy celowych, odpływ pasażerów), jednakże interesu faktycznego nie można utożsamiać z interesem prawnym.
➔ WSA uznał, że legitymacja skargowa przysługiwałaby Skarżącemu, gdyby w ciągu 30 dni od ogłoszenia zamiaru zawarcia umowy przez organ zaskarżył czynność organizatora w zakresie ogłoszenia zamiaru bezpośredniego zawarcia umowy i jednocześnie wykazałby, że jest lub był zainteresowany uzyskaniem danego zamówienia, że przez zastosowanie trybu bezpośredniego zawarcia umowy doszło do naruszenia przepisów prawa Unii Europejskiej lub ustawy oraz że wskutek tego doznał szkody lub grozi mu szkoda w wyniku zarzucanego naruszenia. Przesłanki te muszą być spełnione łącznie.
➔ Brak jest natomiast interesu prawnego po stronie skarżącej w wyniku podjęcia uchwały o wyborze operatora.
4. AKTUALNOŚCI I PUBLIKACJE BRANŻOWE
Grażyna Latos, Zandberg: W starzejącym się polskim społeczeństwie transport publiczny musi być traktowany jako usługa publiczna „Gazeta Prawna” z 22.07.2023 r. à zobacz
➔ jeśli Lewica będzie miała realny wpływ na rząd po wyborach, to zostaną zwiększone środki na fundusz połączeń autobusowych.
➔ Zandberg zwrócił uwagę, że w całej Polsce wykluczeniem transportowym dotkniętych jest 14 mln ludzi, którzy mieszkają na takich obszarach, gdzie PKS nie dojeżdża, gdzie nie ma kolei, gdzie są skazani tylko i wyłącznie na transport prywatny. Lewica uważa, że aby Polska była jedna i żeby się rozwijała, to musimy na serio zainwestować w rozwój transportu publicznego, zwłaszcza w takich regionach jak tutaj. Według lidera Lewicy pod rządami PiS kolejne linie autobusowe, kolejne połączenia, zamiast być odbudowywane, były kasowane.
Krzysztof Śmietana, Temat transportu publicznego odgrywa coraz większe znaczenie w przedwyborczej batalii „Gazeta Prawna” z 08.08.2023 r. à zobacz
➔ Polska 2050 i Lewica chcą jednego biletu na kolej i autobusy. Według Polski 2050 szybko można wprowadzić wspólny bilet za 150 zł na wszystkie środki transportu publicznego – na komunikację miejską, regionalną i ponadregionalną. Dotyczyłby zatem zarówno przejazdów pociągami PKP Intercity, składami regionalnymi czy lokalnymi autobusami. Według Polski 2050 wprowadzenie jednego biletu musi być połączone z systemem rekompensat dla samorządów.
➔ Lewica, która zgłosiła propozycję jednego biletu za 59 zł na połączenia lokalne, regionalne i miejskie. W tym przypadku oferta nie objęłaby zatem kursów dalekobieżnych. – Chcemy doprowadzić do sytuacji, w której do każdej gminy w Polsce będzie docierał autobus w takich godzinach, które pozwolą na to, aby tym autobusem dojechać do pracy i z tej pracy wrócić, które pozwolą na to, aby dojechać do lekarza, załatwić sprawunki, żeby dotrzeć do miejsca, gdzie są usługi publiczne – mówił w Giżycku Adrian Zandberg.
➔ Bezpartyjni Samorządowcy proponują darmową komunikację miejską i regionalną – zarówno kolej, jak i autobusy.
Będą dodatkowe dopłaty na autobusy „Gazeta Prawna” z 17.08 2023 r. à zobacz
➔ Zmiany w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym dotyczą m.in:
– rozszerzenia zakresu ustawy o zasady finansowania regularnych przewozów osób w publicznym transporcie zbiorowym, a nie wyłącznie przewozów o charakterze użyteczności publicznej;
– definicji legalnej przewoźnika;
– dokumentów, na podstawie których może odbywać się publiczny transport zbiorowym,
– zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego;
– warunków zawierania przez operatorów umów o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego;
– uzgadniania zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców;
– zasad funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego;
– zasady finansowania przewozów o charakterze użyteczności publicznej;
– rekompensat i dopłat przysługujących operatorom i przewoźnikom;
– obowiązków ewidencyjnych operatorów.
Autor: radca prawny Jędrzej Klatka
