PRAWO TRANSPORTOWE NEWSLETTER PAŹDZIERNIK 2025 r.

1. NOWE PRZEPISY

W dniu 17.10.2025 r. przekazano Prezydentowi do podpisu ustawę z dnia 26 września 2025 r.

o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza zmiany w ustawie o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 402 i 1572 oraz z 2025 r. poz. 303) => zobacz

• uchyla art. 9, który brzmiał: „1. Środki Funduszu, które nie zostały przekazane do dnia 31 grudnia danego roku na cele określone w art. 6, są pozostawiane na rachunku Funduszu w kwocie do 50 mln zł. 2. Środki przewyższające kwotę, o której mowa w ust. 1, są niezwłocznie odprowadzane przez dysponenta Funduszu na rachunek Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.”
• w art. 11d ust. 5 otrzymuje brzmienie: „Umowa, o której mowa w ust. 1, jest zawierana na czas oznaczony, nie dłuższy niż 3 lata.”.

W dniu 29.10.2025 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1490 został opublikowany jednolity tekst ustawy o transporcie drogowym [Dz. U. 2025 r. poz. 1490] => zobacz

2. PROJEKTOWANE ZMIANY PRZEPISÓW

W dniu 20.10.2025 r. została ogłoszona 3 wersja projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych w sprawach rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych albo załatwianych milcząco => zobacz

• W ustawie o transporcie drogowym proponuje się dodanie regulacji usprawniającej procedurę wydawania zezwoleń na wykonywanie przewozów regularnych i przewozów regularnych specjalnych w krajowym transporcie drogowym wymagających uzgodnienia – są to zezwolenia określone w art. 18 ust. 1 pkt 1 lit. d–g tej ustawy.
• Usprawnienie przedmiotowej procedury polega na doprecyzowaniu, że uzgodnienie planowanego przebiegu linii komunikacyjnej, które jest wymagane przy wydawaniu ww. zezwoleń, uważa się za dokonane w przypadku niezajęcia stanowiska przez organ uzgadniający w terminie 14 dni od dnia wystąpienia o uzgodnienie. Pozwoli to na wydawanie przedmiotowych zezwoleń po upływie terminu przewidzianego na uzgodnienie.

3. ORZECZNICTWO

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 05.09.2025 r. sygn. III SA/Kr 458/25 => zobacz

• Inspekcja Transportu Drogowego po kontroli nałożyła na Operatora karę pieniężną za niewyposażenie kierowcy w dokumenty, o których mowa w art. 87 ustawy (wypis z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego albo wypis z licencji).
• Inspekcja Transportu Drogowego uznała Operatora za przewoźnika, bo dysponuje on zaświadczeniem na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego oraz jego nazwa figuruje na paragonach fiskalnych (biletach).
• Operator wyjaśnił, że podzlecił wykonywanie usługi przewozu innemu przewoźnikowi więc na tym przewoźniku spoczywał obowiązek wyposażenia kierowców we wszystkie wymagane dokumenty, w tym licencje i zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika.
• WSA w Krakowie przywołał art. 92a ust. 11 ustawy o transporcie drogowym, zgodnie z którym: „przepisy stosuje się do podmiotów wykonujących czynności związane z przewozem drogowym, jeżeli wiedzieli oni lub, w świetle wszystkich istotnych okoliczności, powinni byli wiedzieć, że zlecone przez nich usługi transportowe wiążą się z powstaniem naruszenia” i uznał, że odpowiedzialność opiera się na ustaleniu świadomości, że usługi transportowe zlecone przez Operatora wiążą się z powstaniem naruszenia.
• WSA w Krakowie uznał, że skoro w art. 92a ust. 11 ustawy o transporcie drogowym wyodrębniono grupę podmiotów, które występują w innej roli niż podmiot wykonujący przewóz drogowy – to brak było podstaw do postrzegania Operatora jako przewoźnika realizującego ten przewóz w sytuacji, gdy zlecił ona realizację usług transportowych na całej linii komunikacyjnej innemu podmiotowi (podwykonawcy), a zatem gdy samodzielnie przewozu tego nie wykonywał. Z tego powodu WSA uchylil karę wymierzoną przez Inspekcję Transportu Drogowego.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 09.10.2025 r. sygn. II GSK 1563/23 => zobacz

• przepis art. 92a ust. 10 ustawy o transporcie drogowym znajduje zastosowanie tylko do sytuacji, w których to samo zachowanie deliktowe wyczerpuje jednocześnie tożsame znamiona opisowe typów czynów określonych w załącznikach nr 3 i 4 ustawy o transporcie drogowym.
• Jeżeli natomiast ten sam czyn wyczerpuje odmienne znamiona opisowe typów deliktowych opisanych w odrębnych pozycjach załącznika nr 3 i załącznika nr 4, to brak jest podstaw do zastosowania przewidzianej w art. 92a ust. 10 ustawy o transporcie drogowym reguły wyłączającej podwójną karalność administracyjną.

Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Świętokrzyskiego z 14.10.2025 r. znak PNK.I.4131.111.2025 => zobacz

• Rada Miejska na podstawie art. 20f pkt 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych podjęła uchwałę w sprawie wstępnej lokalizacji przystanku i postanowiła, że uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa i wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
• Wojewoda uznał, że przyznana przez ustawodawcę radzie gminy kompetencja do podjęcia uchwały w sprawie wstępnej lokalizacji nowych przystanków komunikacyjnych stanowi wstępny, a jednocześnie niezbędny warunek realizacji przez zarządcę drogi obowiązków, o których mowa w art. 20f pkt 1 ustawy o drogach publicznych. Taka uchwała skierowana jest więc do zarządcy drogi, a tym samym ma charakter indywidualny, nie zaś charakter aktu prawa miejscowego.
• Skoro o ostatecznej lokalizacji przystanku komunikacyjnego decyduje zarządca drogi to nie było podstaw prawnych do ogłoszenia uchwały w sprawie wstępnej lokalizacji przystanku w Dzienniku Urzędowym Województwa, bo taka uchwała nie ma charakteru prawa miejscowego.

Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Lubelskiego z 30.10.2025 r. znak PN-II.4131.288.2025 => zobacz

• Rada Powiatu podjęła uchwałę w sprawie ustalenia taryfy przewozowej, regulaminu przewozu osób i bagażu oraz sposobu ustalania wysokości opłaty dodatkowej i manipulacyjnej w publicznym transporcie zbiorowym o charakterze użyteczności publicznej, organizowanym przez Powiat, w której między innymi zabroniła przewozu broni i amunicji oraz materiałów wybuchowych, łatwopalnych, toksycznych i innych niebezpiecznych substancji, a także zakazała palenia tytoniu i papierosów elektronicznych.
• Wojewoda przypomniał, że zakaz przewozu broni i amunicji uregulowany został w art. 35 ust. 1 ustawy o broni i amunicji (Dz. U. z 2024 r. poz. 485), a zakaz przewozu rzeczy niebezpiecznych lub mogących wyrządzić szkodę osobom lub mieniu wynika z art. 23 ust. 2 pkt 2 Prawa przewozowego.
• Z kolei zakaz palenia wyrobów tytoniowych i papierosów elektronicznych wynika z art. 5 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1162).
• Ponadto nie ma podstaw prawnych do uchwalania Regulaminu przewozu przez Radę Powiatu, bo jest to kompetencja starosty (organu wykonawczego). Regulamin przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym nie może mieć charakteru aktu prawa miejscowego, skoro ten akt może być opracowany zarówno przez podmiot władzy publicznej, jakim jest organizator, jak i przez podmioty gospodarcze, świadczące usługi transportowe. Nie można zatem przyjąć, że regulamin będzie miał charakter aktu prawa miejscowego, gdy uchwali go organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, a nie będzie miał takiego charakteru, gdy wyda go operator lub przewoźnik. Regulamin przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym należy zakwalifikować do kategorii ogólnych warunków umów wydawanych w ramach masowego świadczenia usług.

4. AKTUALNOŚCI I PUBLIKACJE BRANŻOWE

Konrad Wojciechowski, Czy to jest kraj dla starszych ludzi? „Gazeta Prawna” z 12.10.2-025 r. => zobacz

• W Polsce jest 10 mln seniorów. Czy to możliwe, aby tak liczna grupa klientów czuła się wykluczona przez rynek? Weźmy transport publiczny – zbyt szybkie komunikaty, niewyraźne oznaczenia, brak czytelnej informacji.

Krzysztof Śmietana, Psucie funduszu autobusowego. Wykluczenie transportowe może rosnąć „Gazeta Prawna” z 20.10.2025 r.  => zobacz

• Parlament przyjął zmiany w ustawie o Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych, które według specjalistów zamiast ograniczać białe plamy transportowe doprowadzą do ich zwiększenia. Uchwalone przepisy zaskoczyły ekspertów, ale i część posłów. Powód: doszło do tego przy okazji prac nad inną ustawą.
• w czasie prac sejmowej komisji infrastruktury nad dotyczącą pojazdów autonomicznych nowelizacją prawa o ruchu drogowym doszło do tzw. wrzutki, czyli doklejenia zmian w innej regulacji. Autorem wrzutki był Mirosław Suchoń (Polska 2050), szef komisji. Wprowadziła ona ograniczenie maksymalnego czasu obowiązywania dopłaty z funduszu autobusowego z 10 do 3 lat.
• O wprowadzenie 10-letniego okresu obowiązywania dopłat w poprzedniej kadencji przez kilka lat walczyli eksperci i spora część samorządów. Zmiany przyjęto w 2023 r. i zaczęły one obowiązywać w kolejnym roku. Specjaliści przekonywali, że 10-letni okres obowiązywania dopłat daje samorządom i przewoźnikom stabilizację. Wcześniej obowiązywały umowy na rok. Często trudno było znaleźć firmy przewozowe chętne do współpracy. A jeśli już, to oferowały tabor niskiej jakości. Nowoczesne autobusy opłaca się kontraktować dopiero przy dłuższych umowach.
• Skrócenie czasu obowiązywania umowy o dopłatę z FRPA z 10 do 3 lat jest niezrozumiałe. To uderzy w najuboższe samorządy, które nie są w stanie zorganizować komunikacji bez tego funduszu – mówi prof. Michał Wolański ze Szkoły Głównej Handlowej. – Po zmianie samorządy będą musiały zawrzeć umowę z przewoźnikiem też na maksymalnie trzy lata. W efekcie trudno będzie uzyskać konkurencyjne oferty, bo na tak krótki czas ciężko jest zorganizować firmę czy oddział. Na trzy lata nie da się też wziąć w leasing porządnych autobusów – dodaje nasz rozmówca.

Agata Wencel-Socha, Do końca roku trzeba wydać nowe zezwolenia przewoźnikom. Zegar tyka „Gazeta Prawna” z 22.10.2025 r.  => zobacz

• Od 1 stycznia 2026 r. przewoźnicy będą musieli mieć już nowe zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym. 31 grudnia br. kończy się bowiem kilkuletni okres vacatio legis dla przepisów ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, dotyczących właśnie tych zezwoleń.
• Zgodnie z art. 78 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym, wydane na podstawie przepisów dotychczasowych, zachowują ważność do 31 grudnia 2025 r. Warto wspomnieć, że okres vacatio legis tego przepisu był wielokrotnie przedłużany (po raz ostatni – we wrześniu 2023 r. – termin został przedłużony o dwa lata).
• w myśl art. 79 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym działalność w zakresie krajowego regularnego przewozu osób może być podejmowana i wykonywana na podstawie przepisów dotychczasowych, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2025 r., w krajowym transporcie drogowym.
• Jak wynika z danych Ministerstwa Infrastruktury (opracowanych na podstawie informacji otrzymanych od organów wydających uprawnienia przewozowe) na 31 grudnia 2024 r. udzielono 14 243 zezwoleń na przewozy regularne.
• Daty początkowej nie można wpisać na formularzu zezwolenia. W obrocie prawnym nie mogą pozostawać równolegle dwa zezwolenia o tożsamej treści. Zasadne jest zastosowanie rozwiązania, w którym podmiot wnioskujący o wydanie zezwolenia przed 1 stycznia 2026 r. równocześnie wnioskuje o wygaszenie obecnie obowiązującego do 31 grudnia 2025 r., pod warunkiem uzyskania kolejnego.
• Zezwolenia muszą być wydawane na wzorach obowiązujących w dacie ich wydawania. Od 12 lipca 2024 r. obowiązują nowe wzory formularzy zezwoleń. Wprowadziło je rozporządzenie ministra infrastruktury z 8 lipca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów zezwoleń na wykonywanie krajowych i międzynarodowych przewozów drogowych osób oraz wypisów z zezwoleń. Zatem nowe zezwolenia trzeba wydawać na tych nowych formularzach.

ETS2 uderzy w Polaków? Ogrzewanie i transport mogą drastycznie podrożeć „Gazeta Prawna” z 23.10.2025 r.  => zobacz

•  Od 2027 roku Unia Europejska planuje objąć systemem handlu emisjami ETS2 kolejne sektory – transport drogowy i budynki. Dla Polaków oznacza to w praktyce dodatkowy „podatek od ogrzewania i paliwa”.

Autor: radca prawny Jędrzej Klatka