2 maja br. Komisja Europejska przedstawiła pierwszą wersję wniosku budżetowego UE na lata 2021-2027. Komisja chce dostosować budżet do najważniejszych unijnych priorytetów politycznych, jakimi są m.in. migracja, zmiany klimatyczne, obrona oraz krajobraz finansowy po brexicie. Ponadto długofalowy budżet w wysokości 1,135 biliona euro ze środkami na zobowiązania (mają one wynieść 1,11 proc. dochodu krajowego brutto państw EU) będzie ukierunkowany na europejską wartość dodaną oraz zainwestowanie większych kwot w obszary, w których unijne działania mogą być skuteczniejsze niż finansowanie publiczne przez poszczególne państwa członkowskie. Przyszły budżet UE będzie korespondował z bieżącym okresem programowania w zakresie wydatków.
WPŁYW NA SEKTOR TRANSPORTU
W tym momencie szczegółowy budżet przeznaczony na inwestycje transportowe – w tym na transport publiczny oraz powiązaną z nim infrastrukturę – będący do dyspozycji Dyrekcji Generalnej ds. Mobilności i Transportu (DG MOVE) oraz innych Dyrekcji Generalnych nie jest jeszcze znany. Komisja zauważyła, że szczegółowe propozycje dotyczące przyszłych, odnoszących się do sektora programów finansowych będą zaprezentowane już w ciągu najbliższych tygodni.
DG MOVE dąży do osiągnięcia celów inteligentnej oraz swobodnej mobilności i multimodalności, przy jednoczesnej dekarbonizacji sektora transportu, rozwoju paliw alternatywnych oraz bardziej efektywnym wykorzystaniu źródeł. Będzie także mocno skoncentrowana na rozwoju nowych technologii oraz stworzeniu synergii pomiędzy transportem, energią oraz cyfryzacją.
Ponadto preferowanym sposobem finansowania pozostaną granty, włącznie z ich uproszczonymi formami, uzupełnione o 11,5 mld euro przeznaczone na projekty zrównoważonego transportu z wykorzystaniem nowego instrumentu finansowego, w szczególności Funduszu InvestEU.
Kluczowe punkty odnoszące się do instrumentu finansowego „Łącząc Europę” (Connecting Europe Facility – CEF) w zaproponowanej wersji wniosku budżetowego:
- CEF będzie operował budżetem w wysokości 30,6 mld euro, podzielonym na trzy filary:
a) koperta ogólna (12,8 mld EURO);
b) alokacja Funduszu Spójności (11,3 mld euro);
c) mobilność wojskowa (6,5 mld);
z wyjątkiem nowego wątku „mobilność wojskowa” budżet CEF będzie korespondował z budżetem na lata 2014-2020;
- Instrument finansowy CEF będzie w dalszym ciągu odnosił się do celów politycznych dekarbonizacji oraz cyfryzacji gospodarki europejskiej. W przypadku programu transportowego chodzi tutaj o ukończenie podstawowej sieci do roku 2030 oraz całościowej sieci do roku 2050.
- CEF będzie wspierał rozwój systemów zarządzania ruchem dla kolei, jak również przestawianie się na połączoną, zrównoważoną, „inkluzywną”, bezpieczną mobilność.
- CEF ma przyczynić się do dekarbonizacji transportu, m.in. poprzez utworzenie europejskiej sieci infrastruktury ładowania oraz paliw alternatywnych lub udzielenie priorytetu przyjaznym dla środowiska środkom transportu.
POLITYKA SPÓJNOŚCI
Ponadto należy zauważyć, że Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz Fundusz Spójności będą wciąż nadawały priorytet projektom transportowym z naciskiem na szczebel krajowy, regionalny i miejski, szczególnie w Europie Środkowej, Wschodniej oraz Południowej, ale te budżety będą w znaczącym stopniu redukowane. Na lata 2021-2027 Komisja proponuje zmniejszenie udziału EFRR oraz Funduszu Spójności z obecnego poziomu (2014-2029) 350 mld euro do 273 mld euro.
DZIAŁANIA ŚRODOWISKOWE ORAZ KLIMATYCZNE
Wniosek w sprawie budżetu UE sugeruje, że nowe polityki będą wymagały podniesienia ambicji, jeśli chodzi o cele środowiskowe i klimatyczne. A zatem, Komisja będzie dążyła do podniesienia poziomu unijnych wydatków na rzecz realizacji celów klimatycznych we wszystkich programach do poziomu przynajmniej 25% wydatków europejskich z obecnych 20%.
W tym celu Komisja przedstawiła także program „Działania na rzecz środowiska i zmian klimatycznych” (LIFE) oraz koncentruje się na rozwoju oraz wdrażaniu innowacyjnych sposobów odpowiadania na wyzwania związane z ochroną środowiska i klimatu. Program LIFE, dysponując budżetem w wysokości 5,4 mld EURO, przyczyni się zwłaszcza do przestawienia na gospodarkę odnawialną, efektywną pod względem źródeł i energii, niskowęglową oraz przyjazną dla klimatu, jak również do stymulowania inwestycji oraz wspierania wdrażania polityki w obszarach, które muszą sprostać największym wyzwaniom w celu przestawienia się na czystą energię.
KOLEJNE KROKI
W następnych tygodniach Komisja zaprezentuje szczegółowe, odnoszące się do naszego sektora propozycje programów finansowania w latach 2021-2027. Ostateczny projekt budżetu zostanie przesłany Radzie (stanowiącej jednomyślnie) po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego. Komisja ma nadzieję na sfinalizowanie negocjacji budżetowych przed wyborami do Parlamentu Europejskiego oraz szczytu w Sybinie (rum. Sibiu) 9 maja 2019 r.
Poniżej przedstawiamy szczegółowy kalendarz działań.
Thomas Avanzata, Dyrektor Departamentu Europejskiego UITP
Artur Perchel, Ekspert UITP ds. Funduszy i Finansowania
Dostęp do oficjalnego komunikatu prasowego Komisji Europejskiej HERE oraz całej oficjalnej dokumentacji HERE.
