Zryczałtowana rekompensata wypłacana przez jednostkę samorządu terytorialnego przedsiębiorstwu świadczącemu usługi publicznego transportu zbiorowego i mająca na celu pokrycie strat poniesionych w ramach świadczenia tych usług nie wchodzi w zakres podstawy opodatkowania podatkiem VAT.
Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości UE (sprawa C-615/23) zryczałtowana rekompensata wypłacana przez jednostkę samorządu terytorialnego przedsiębiorstwu świadczącemu usługi publicznego transportu zbiorowego, mająca na celu pokrycie strat poniesionych w ramach świadczenia tych usług, nie wchodzi w zakres podstawy opodatkowania podatkiem VAT tego przedsiębiorstwa.
Przedsiębiorcy i samorządy argumentowali od dawna, że rekompensaty nie podlegają opodatkowaniu VAT, bo dofinansowanie jest do ogólnych kosztów działalności przewozowej, a nie do ceny biletu. Po ich stronie stawał Naczelny Sąd Administracyjny. Można było mówić o ugruntowanej linii orzeczniczej, czego przykładem są liczne wyroki w tej sprawie. Wątpliwości nabrał jednak jeden ze składów orzekających NSA i dlatego postanowił 26 czerwca 2023 r. wystąpić z pytaniem prejudycjalnym do TSUE (I FSK 535/20), czy w świetle art. 73 unijnej dyrektywy VAT takie samorządowe rekompensaty są bezpośrednio związane z ceną świadczenia usługi.
Sprawa dotyczyła spółki, która planowała świadczyć usługi przewozowe na rzecz samorządów. Musiałaby ona stosować ceny biletów ustalane przez samorządy, co oznaczałoby, że jej przychody nie pokrywałyby ponoszonych przez nią kosztów. Dlatego dostawałaby od samorządu rekompensatę, która – według spółki – nie wchodzi do podstawy opodatkowania VAT, bo nie wpływa na cenę biletowanych usług. Będzie to dofinansowanie ogólnych kosztów działalności przewozowej, które nie podlega opodatkowaniu w myśl art. 29a ust. 1 ustawy o VAT – przekonywała spółka.
Unijny trybunał uznał za istotne to, że rekompensata jest wypłacana po fakcie (a posteriori) i „jest niezależna od konkretnego korzystania z usług transportowych, lecz zależy od liczby oferowanych wozokilometrów”. Taka rekompensata – jak stwierdził – nie wchodzi zatem w zakres pojęcia „subwencji bezpośrednio związanych z ceną” w rozumieniu art. 73 dyrektywy VAT. Takiego wniosku – jak dodał – nie może zmienić nawet argument polskiego fiskusa, że bez takiej rekompensaty, która pozwala na wyraźne obniżenie ceny świadczonej usługi, cena biletów dla odbiorców usługi musiałaby być wyższa.
Trybunał orzekł, że w tych okolicznościach rekompensata nie jest wypłacana spółce konkretnie w celu świadczenia przez nią usługi transportowej na rzecz określonego usługobiorcy (pasażera). Rekompensata nie ma wpływu na cenę, jaką ma zapłacić pasażer, albowiem cena biletu nie zmniejsza się proporcjonalnie do rekompensaty.
źródło: Serwis Samorządowy PAP
fot. Magdalena Cendrowska
