PRAWO TRANSPORTOWE NEWSLETTER LISTOPAD 2022 r.

1. NOWE PRZEPISY

W listopadzie 2022 r. nie zostały ogłoszone nowe przepisy, które należałoby wymienić w tym miejscu.

2. PROJEKTOWANE ZMIANY PRZEPISÓW

W dniu 02.11.2022 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw => zobacz

• tak jak do tej pory wszyscy przewoźnicy, a nie tylko operatorzy, będą mieli prawo do rekompensaty z tytułu stosowania ulg ustawowych.
• po zmianie art. 1 ust. 2 ustawa określa zasady finansowania regularnych przewozów osób w publicznym transporcie zbiorowym, a nie wyłącznie przewozów o charakterze użyteczności publicznej.
• cennik opłat, zarówno w przewozach realizowanych przez przewoźników jak i operatorów powinien zawierać także ceny biletów ulgowych.
• ustawodawca zrezygnował z wprowadzenia potwierdzenia zgłoszenia przewozu. Utrzymany zostanie funkcjonujący obecnie system zezwoleń na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym dla przewozów komercyjnych. W definicji przewoźnika w art. 4 pkt 11 ustawy doprecyzowano, że jest nim także przedsiębiorca wykonujący przewozy na podstawie zezwolenia.
• nowy art. 15b określa zasady ustanawiania zintegrowanych systemów taryfowo biletowych na obszarze właściwości organizatora.
• ponieważ przepisy ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi nie mają zastosowania do zawierania umów koncesji, których przedmiotem są usługi publiczne w zakresie transportu pasażerskiego dlatego nowelizacja uchyla art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.
• proponuje się, w projektowanym art. 19a, dokonanie w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym zmiany polegającej na wskazaniu, że do ustalenia udziału procentowego działalności własnej, o której mowa w ustawie prawo zamówień publicznych przyjmuje się zamiast 90 % wartość 80 %.
• w związku z wyrokami TSUE (wyrok w sprawach połączonych C-266/17 i C267/17 Verkehrsbetrieb Hüttebräucker i BVR Busverkehr Rheinland oraz wyrok C-253/18 Rhenus Veniro) niezbędna jest zmiana art. 22 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym polegająca na odstąpieniu od stosowania tego przepisu do transportu autobusowego i tramwajowego.
• zmieniono art. 28 ust. 2 ustawy określający informacje zawarte w zaświadczeniu na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego. Proponuje się wprowadzenie do ustawy przepisów umożliwiających wydawanie w komunikacji miejskiej zaświadczeń na sieć komunikacyjną.
• przedłużono ważność zezwoleń na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym wydanych na podstawie przepisów dotychczasowych, których termin ważności upływa w dniu 31 grudnia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2025 r.
• w przypadku realizacji dowozu dzieci do szkół  autobusem szkolnym gmina może umożliwić korzystanie z tych pojazdów również przez inne osoby.

W dniu 02.11.2022 r. Minister Infrastruktury przedstawił projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach => zobacz.

3. ORZECZNICTWO

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 13.09.2022 r. sygnatura I SA/Gl 508/22 => zobacz

• NSA w wielu orzeczeniach jednoznacznie przesądził, że rekompensaty za świadczone usługi przewozowe w komunikacji miejskiej, przyznawane operatorom, na podstawie przepisów rozdziału 6 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym nie mogą być uznane za dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, zaliczane do podstawy opodatkowania, o której mowa art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż nie mają bezpośredniego wpływu na ceny za usługi świadczone przez tych operatorów.
• Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega podatkowi VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas należy potraktować ją, jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 15.09.2022 r. sygnatura III SA/Łd 438/22 => zobacz

• wyrok dotyczy uchwały Rady Gminy w sprawie ustalenia cen za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w gminnych przewozach pasażerskich oraz sposobu ustalania wysokości opłaty dodatkowej i manipulacyjnej.
• uchwała nie powinna powtarzać przepisów ustawowych, jak też nie może zawierać postanowień sprzecznych z ustawą. Stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego akty prawa miejscowego powinny regulować kwestie wynikające z delegacji ustawowej w taki sposób, by przyjęte w oparciu o nią normy uzupełniały przepisy powszechnie obowiązujące.
• niewyczerpanie zakresu przedmiotowego przekazanego przez ustawodawcę do uregulowania w drodze uchwały także stanowi istotne naruszenie prawa.
• Rada Gminy nie wykonała delegacji ustawowej w pełnym zakresie wynikającym z art. 34a ust. 1 pkt 1 lit. c w zw. z ust. 2 Prawa przewozowego ponieważ nie określiła sposobu ustalenia wysokości opłaty dodatkowej pobieranej w razie naruszenia przepisów o przewozie rzeczy lub zwierząt zabranych do środka przewozu.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 06.10.2022 r. sygn. II GSK 1207/20 => zobacz

• sam fakt, że winę za naruszenia ponosi kierowca, nie stanowi przesłanki zwalniającej przedsiębiorcę od odpowiedzialności.
• samowolne działanie kierowcy, którym przedsiębiorca posługuje się przy wykonywaniu działalności, w żadnym razie nie może zostać zakwalifikowane jako zdarzenie spowodowane wystąpieniem nadzwyczajnych, nieprzewidywalnych i niezależnych od przedsiębiorcy okoliczności, o których mowa w art. 92c ust. 1 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 27.10.2022 r. sygn. C‑68/21 i C‑84/21 => zobacz

• w przetargu na dostawę części zamiennych do autobusów przeznaczonych do świadczenia usługi publicznej Zamawiający nie może przyjąć oferty, do której nie załączono świadectwa potwierdzającego homologację typu tych części oraz w której nie poinformowano o faktycznym istnieniu takiej homologacji, o ile akty prawne przewidują taką homologację

4. AKTUALNOŚCI I PUBLIKACJE BRANŻOWE

W październiku 2022 r. został opublikowany Raport UITP nt. planowania sieci autobusowej „Bus network planning from the Operator’s perspective” à zobacz

Piotr Wiewóra, Czy i w jakiej formie zadziała „PKP Autobus”? Kluczowa analiza finiszu „Portal Samorządowy” z 16.09.2022 r. => zobacz

•  Końca dobiega tzw. badanie due diligence, które ma określić sytuację prawno-ekonomiczną przedsiębiorstw komunikacji samochodowej należących do Skarbu Państwa i wykazać, czy szansę powodzenia ma zaangażowanie ich w ścisłą współpracę z Polskimi Kolejami Państwowymi.
• Pod skrzydłami PKP mają działać Polbus-PKS z siedzibą we Wrocławiu, PKS Polonus Warszawa, PKS Częstochowa, PKS w Ostrowcu Świętokrzyskim, PKS Zielona Góra, Przedsiębiorstwo Przewozu Towarów Powszechnej Komunikacji Samochodowej oraz WARS.

Krzysztof Bałękowski, Komunikacja miejska droższa, ale i tak najbardziej opłacalna „Gazeta Prawna” z 03.11.2022 r. str. B7 => zobacz

• w Łodzi nowa taryfa obowiązuje od 8 października, a ceny biletów wzrosły średnio o 10 proc.
• choć w Radomiu ceny biletów nie zmieniły się od 2012 r., to radni odrzucili podwyżkę rzędu 20 proc.
• w Kielcach radni nie zgodzili się na podwyżkę o 8–10 proc.
• sytuacja na rynku energii elektrycznej doprowadziła do tego, że trzeba zastępować tabor zeroemisyjny autobusami.

Maciej Wroński, Polskie przepisy nie wspierają zatrudnienia kierowców z zagranicy „Gazeta Prawna” z 09.11.2022 r. str. B11 => zobacz

• dyrektywa 2018/645 z 18 kwietnia 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2003/59/WE w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób wymaga karty kwalifikacji kierowcy od kierowcy który posiada prawo jazdy wydane poza Unią.
• unijne przepisy nie przewidywały żadnych regulacji przejściowych.
• kierowcy spoza Unii, aby pracować w Polsce, muszą ponownie poddawać się kilkumiesięcznemu szkoleniu.
• Zgodnie z  unijnym prawem zagraniczni kierowcy powinni na podstawie dotychczasowych dokumentów otrzymywać kartę kwalifikacji pozwalającą im na wykonywanie zawodu na unijnych drogach.

Autor: radca prawny Jędrzej Klatka