W dniach 31 sierpnia – 1 września 2021 r. w Poznaniu odbyło się spotkanie Komisji BHP w rozszerzonej formule: Komisja BHP i Nadzoru Ruchu IGKM. Na wniosek największych operatorów, posiadających w swoich strukturach służby nadzoru ruchu, postanowiono dołączyć tę grupę specjalistów do pracy na forum Komisji Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Uznano bowiem, że zarówno charakter zawodowy obu grup (specjalistyczne stanowiska w firmie), jak również tematyka ich pracy, która jest ściśle związana z wypadkowością i bezpieczeństwem na terenie firm komunikacyjnych, pozwalają na profilowe połączenie obu tych grup. Spotkanie w Poznaniu miało zatem charakter eksperymentalny.
W trakcie obrad grupa pracowników nadzoru ruchu skupiła się na przedstawieniu ram organizacyjnych działania w poszczególnych firmach oraz na krótkiej charakterystyce największych wyzwań, analizując najbardziej spektakularne zdarzenia wypadkowe. Pracownicy służb BHP omawiali natomiast bieżące tematy. Uczestnicy Komisji zwiedzili centralę ruchu MPK oraz zajezdnię tramwajową. Analizowano szereg aspektów pracy MPK, m.in. procedury łączności czy zasady wytyczania i oznaczania ciągów pieszych na terenie zajezdni.
W części plenarnej dużo uwagi poświęcono procedurom postępowania w stosunku do prowadzących pojazdy, które uczestniczą w drastycznych wypadkach drogowych. Autorem bardzo ciekawej prezentacji i gościem specjalnym była Joanna Sikora, psycholog interwencyjny pracujący na co dzień w Tramwajach Warszawskich i jednocześnie wykładowca w renomowanej Szkole Wyższej Psychologii Społecznej (SWPS). Uczestnictwo w poważnym wypadku, szczególnie gdy są osoby ranne czy zabite, jest skrajnie traumatycznym przeżyciem dla prowadzącego pojazd komunikacji miejskiej. Łączy się też z poczuciem odpowiedzialności, ale również troski o swoje bezpieczeństwo zawodowe, gdy pojawiają się pytania o ewentualne konsekwencje zdarzenia. Wiadomo, że w wielu sytuacjach tego typu przeżycie zapisuje u pracownika trwały ślad w psychice, który w przyszłości może przynieść nieoczekiwany epilog. Podczas prezentacji pojawiły się zatem praktyczne zalecenia co do zachowania/postępowania wobec pracowników uczestniczących w drastycznym wypadku.
Na koniec obrad sformułowano następujące wnioski:
- Zapewnienie wsparcia psychologicznego dla prowadzących pojazdy jest w firmach komunikacyjnych niezwykle pożądane. Zwykle koszt nie przekracza potencjalnych strat wynikających z absencji i zagrożenia wypadkowego ze względu na ujawnienie się skutków stresu powypadkowego.
- W sytuacji niedoboru środków ograniczających możliwość bezpośredniego udzielania wsparcia w firmie warto dobrze przeanalizować dostępność alternatywnych kanałów wsparcia, w szczególności możliwość współpracy z lokalnym centrum interwencji kryzysowej. Współpraca taka może dotyczyć zarówno profesjonalnego wsparcia psychologicznego, jak i potencjalnej pomocy prawnej dla kierowców i motorniczych.
- Procedury pomocy/interwencji kryzysowej powinny być ogólnozakładowe, a nie miejscowe, tj. muszą obowiązywać wszystkie jednostki organizacji, a nie wybiórczo jej fragmenty (np. tylko nadzór ruchu).
- Bezwzględnie rekomendowane jest omawianie problemów stresu wypadkowego i ścieżek wsparcia na szkoleniach dla prowadzących pojazdy. W przypadku korzystania z zewnętrznych form szkolenia zalecane jest monitorowanie zawartości i jakości prowadzonych szkoleń.
- Nie można lekceważyć zagrożenia w grupie osób nadzoru ruchu oraz kontroli biletów, które w szczególny sposób są narażone na różne, ale zazwyczaj intensywne formy stresu. Również bierne uczestnictwo w drastycznych wypadkach (przy likwidacji ich skutków) rodzi konsekwencje w psychice pracowników.
- Kwestią wciąż otwartą jest tworzenie procedur bezpieczeństwa pracowników transportu publicznego, m.in. poprzez nadanie im statusu funkcjonariuszy publicznych na wzór uregulowań obowiązujących medyczne służby ratownicze.
Uczestnicy spotkania byli jednomyślni w pozytywnej ocenie zaproponowanej formuły prac Komisji, uznając pomysł połączenia obszaru działania służb BHP i Nadzoru Ruchu jako trafiony. Głównym argumentem jest skupianie się w pracy obu tych grup na zagadnieniu bezpieczeństwa w naszych firmach.
Przewodniczącym Komisji na kolejną kadencję została Sylwia Wąsowicz – Kierownik Działu BHP w MPK Poznań. Jednocześnie uczestnicy zdecydowali o wybraniu wiceprzewodniczącego, reprezentującego obszar nadzoru ruchu, którym został Arnold Nowak pracujący w Dziale Nadzoru tego przedsiębiorstwa .
obrazek wyróżniający: fot. IGKM
